57 TBB Dergisi 2024 (175) Ayşegül POLAT Eski MK’nın 88. maddesinde42 kadın ve erkek için farklı evlenme yaşı öngörülmüş olup evlilik yaşının küçük ve farklı tutulması, evlilik dışı birleşmelere başvurunun önünün kesilmek istenmesi şeklinde gerekçelendirilmiştir. Eski kanunda toplumsal ve biyolojik özellikler nedeniyle kaynak kanundan farklı bir şekilde düzenlenen bu hüküm, yeni TMK’nın 124. maddesi43 ile her iki cins bakımından da eşit olarak düzenlenerek eşitlik ilkesi bakımından önemli bir adım daha atılmıştır.44 Ancak belirtmek gerekir ki, söz konusu düzenleme eşitliği sağlama noktasında amaca uygun ve elverişli olsa da asgari yaşa ilişkin bu düzenlemenin açık bir şekilde yaptırıma bağlanmadığı görülmektedir. Eşitlik ilkesine aykırı olarak eski MK’da yer alan bir diğer hüküm de Kanun’un 152. maddesiydi.45 Hükümde aile reisinin koca olduğu düzenlenmekteydi. Bu hüküm beraberinde ailenin oturacağı konutu seçme, birliği yönetme, çocuk ve eşin bakımını üstlenme rollerini beraberinde getirmekteydi. Hüküm aynı zamanda kadına da kocaya yardım etme ve evin bakımını sağlama yükümlülüğü getirerek46 ataerkil düzenin bir yansıması olarak toplumsal cinsiyet rollerinin pekiştiricisi rolünü üstlenmekteydi. Kocanın evin reisi olduğu yönündeki anlayış, eşit hak ve yükümlülüklere sahip olması gereken eşlerin birine tanınan üstünlüğün açık göstergesi olup bu yaklaşım Alman ve İsveç Medeni Kanunlarını takiben TMK’da da terkedilmiştir.47 Zira erkeğe tanınan bu üstünlük eril bir toplumsal sosyal yapının ürünü olarak karşımıza çıkmaktaydı.48 4721 sayılı TMK’nın 186. maddesiyle49 birlikte eşitsizlik 42 743 sayılı Medeni Kanun Madde 88: “Erkek on yedi, kadın on beş yaşını ikmal etmedikçe evlenemez.” 43 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu Madde 124: “Erkek veya kadın on yedi yaşını doldurmadıkça evlenemez.” 44 Sera Reyhani Yüksel, “Türk Medeni Kanunu Bakımından Kadın-Erkek Eşitliği”, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Ankara 2014, C.18, S.2, s.182 45 743 sayılı Medeni Kanun Madde 152: “Koca birliğin reisidir. Evin intihabı karı ve çocukların münasip iaşesi, ona aittir.” 46 743 sayılı Medeni Kanun Madde 153/2: “Kadın, müşterek saadeti temin hususunda gücü yettiği kadar kocasının muavin ve müşaviridir. Eve kadın bakar.” 47 Kılıçoğlu, s.10,11 48 Yüksel, 2014, s.189 49 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu Madde 186: “Eşler oturacakları konutu birlikte seçerler. Birliği eşler beraberce yönetirler. Eşler birliğin giderlerine güçleri oranında emek ve malvarlıkları ile katılırlar.”
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1