62 Cumhuriyet’ten Bugüne Eşitlik İlkesi: Cinsiyet Bağlamında Bir Değerlendirme Kadının soyadına ilişkin sert algının kırılmış olmasına rağmen yeni kanunda kocanın soyadını taşıma zorunluluğunun ortadan kalkmaması80 ve eşitliğin tam anlamıyla sağlanamaması konunun yargıya intikaline sebebiyet vermiş ve Ünal Tekeli davası81 ile birlikte pozitif hukuk nezdinde de tartışılmaya başlanmıştır.82 Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) konuya ilişkin olarak 2004 yılında vermiş olduğu ihlal kararı tartışmalara yeni bir boyut kazandırmıştır.83 Türkiye aleyhine verilen bu karar sonrasında evli kadının soyadına ilişkin düzenlemenin yeniden kaleme alınması gerektiği savunulmuştur.84 AİHM’nin kararı kanunda bir değişikliğe gidilmesini sağlayamamıştır. Hükmün iptali için AYM’ye yeniden açılan davada mahkeme, aile birliğini ve kamu düzenini gerekçe göstererek hükmün bir hak ihlaline neden olmadığını ve Anayasa’ya aykırılık teşkil etmediğini ifade etmiştir.85 AYM’nin esas hakkında inceleme yaptığı davalarda kararın Resmî Gazete’de yayımlanmasından itibaren on yıl geçmedikçe yeniden Anayasa’ya aykırılık iddiasında bulunamayacağından86 kadının soyadı meselesi yakın zamana kadar bir norm denetimi incelemesine konu olmamıştır. Konuya ilişkin olarak her ne kadar norm denetimi yapılmasa da 2010 yılında hukukumuza giren bireysel başvuru yoluyla evli kadının soyadı meselesi yeniden AYM nezdinde incelenmeye başlanmıştır. Mahkeme konuyu ilk olarak Sevim Akat Ekşi isimli vatandaşın başvurusu87 üzerine ele alarak kadının sadece evlenmeden önceki soyadını kullanmak istemesinin yetkili makamlarca engellenmesinin manevi 80 Serap Helvacı, “Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin ve Anayasa Mahkemesinin Kararları Işığında Evli Kadının Soyadı”, Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni, İstanbul 2015, C.35, S.1, s.158,159 81 AİHM, Ünal Tekeli/Türkiye, Başvuru No:29865/96, 16.11.2004 tarihli Kararı 82 Havutçu, Kalkancı, s.141 83 Serap Helvacı, Gediz Kocabaş, “Fransız, Alman, İsviçre ve Türk Hukuklarında Kadının Soyadı”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, İstanbul 2015, C.21, S.2, s.635 84 Yüksel, 2014, s.186 85 AYM, 2009/85 E. 2011/49 K. ve 10.03.2011 tarihli Kararı 86 Türkiye Cumhuriyeti Anayasası Madde 152/4: “Anayasa mahkemesinin işin esasına girerek verdiği ret kararının resmî gazetede yayımlanmasından sonra on yıl geçmedikçe aynı kanun hükmünün anayasaya aykırılığı iddiasıyla tekrar başvuruda bulunulamaz.” 87 AYM, Sevim Akat Ekşi, Başvuru No:2013/2187, 19.12.2013 tarihli Kararı
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1