93 TBB Dergisi 2025 (176) Uğur ARSLAN tisiz suç niteliğinde olduğundan suçüstü hâli kapsamında değerlendirilmiştir.153 3. İHAM’ın Değerlendirmesi Mahkemeye göre özgürlük ve güvenlik hakkını güvence altına alan İHAS’ın 5’inci maddesi, Sözleşme’nin 2, 3 ve 4’üncü maddeleriyle birlikte, bireyin fiziksel güvenliğini koruyan birinci dereceden temel hak olup amacı, kişinin keyfî veya gerekçesiz şekilde özgürlüğünden mahrum bırakılmasının engellenmesidir. İHAM; kişiyi özgürlüğünden mahrum bırakmanın (yakalama ve tutuklama) sadece aynı maddenin (a) ile (f) bentlerinde belirtilen istisnalardan birine dayalı olmasının yeterli olmadığını, aynı zamanda hukuka uygun olmasının icap ettiğini, bunun için ulusal hukukta yer alan kurallara uyulması gerektiğini ifade etmiştir. Öte yandan, ilgili ulusal hukukun salt varlığı yeterli olmayıp bu kuralların İHAS’da zımnen/ açık şekilde yer alan genel ilkelerle, özellikle de yasal kesinlik ilkesiyle uyumlu olması icap etmektedir.154 İHAM’a göre yargı mekanizmasının toplum nezdinde özel bir yeri ve rolü bulunmaktadır. Hukukun üstünlüğünü kabul eden bir devletin yargı erkinin kamuoyuna güven vermesi gerekir. Yargıçların görevlerini bağımsız şekilde yerine getirebilmeleri için yargı mensuplarına ulusal hukuk sistemi içinde yargısal koruma sağlanması bu kabilden olup anılan düzenlemelere gereği gibi uyulması esastır.155 Mahkeme, yakalama ve tutuklama kararının uygulanma biçimini İHAS hükümlerine göre incelerken; demokratik toplumda devlet organları arasında yargının işgal ettiği önemli yer, güçler ayrılığı ve bağımsız yargı ilkelerini dikkate alarak yargı mensuplarının korunması hususuna özellikle dikkat etmiştir. Somut olaydaki gibi, özgürlükten mahrumiyet söz konusu olduğunda, yasal kesinlik ilkesinin gerekliliklerinin yerine getirilmesi özellikle önemlidir. Bu nedenle, ulusal hukuk uyarınca kişinin özgürlüğünden mahrum bırakılmasına ilişkin koşulların açık şekilde tanımlanması ve bizzat kanunun uygulamasının öngörülebilir olması önem arz etmektedir. Böylece kişinin, 153 İHAM, Alparslan Altan, para. 94. 154 İHAM, Alparslan Altan, para. 101. 155 İHAM, Alparslan Altan, para. 102.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1