126 Türk İdari Yargılama Hukukunda Bilirkişi Raporlarının Hukuki Niteliği ve Yargısal Denetimi 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun [TMK] 1. maddesi uyarınca hâkimin bilimsel görüşlerden yararlanması çerçevesinde uzman görüşleri tarafından serbestçe değerlendirilir.83 Nitekim hukuk yargılamalarında uzman görüşü, bu görüşü sunan davacı taraf açısından yazılı belgeye bağlı bir beyan niteliğinde kabul edilmektedir.84 Bunun anlamı ise, uzman görüşünde yer alan maddi vakıaların, dava dilekçesinde ileri sürülen vakıalar gibi bağlayıcı etkisinin bulunmasıdır.85 Bilirkişi raporu ile uzman görüşün arasındaki çelişkinin giderilmesi amacıyla yeni bir bilirkişi raporu alınması hukuki dinlenilme hakkıyla ilişkilendirilmiştir.86 Yargıtay yerleşik içtihadında dosyaya sunulan uzman görüşünün hâkim tarafından dikkate alınmasının bir zorunluluk olduğunu, taraflarca ikame edilen uzman görüşü ile dosyada bulunan bilirkişi raporu arasında çelişki bulunması durumunda yeni bir bilirkişi incelemesi yaptırılmak suretiyle bu durumun giderilmesi gerektiğini ortaya koymuştur.87 İYUK’un 31. maddesinde HMK’ya yapılan atıf doğrultusunda idari yargılama usulünde uzman görüşünün benzer hukuki değerinin bulunduğunun kabulü gerekir.88 Danıştay resen araştırma ilkesi doğrultusunda uzman görüşünün dosyadaki bilgi ve belgelerle birlikte değerlendirileceğini kabul etmektedir.89 Uzman görüşünün hükme esas alındığı durumlarda, bilirkişi raporu gibi incelenmesi ve bu görüş dayanak alınarak hüküm kurulabilmesi gerekir.90 Ayrıca uzman görü83 Pekcanıtez/Atalay/Özekes, s. 424. 84 Cenk Akil, “Medeni Yargılama Hukukunda Mahkeme Tarafından Atanan BilirkişiUzman Tanık Ayrımı”, Ankara Barosu Dergisi, Y. 2011, S. 2, s. 174; Kayılıoğlu, s. 25. 85 Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, T. 15.03.2022, E. 2022/2237, K. 2022/3385, www.kazanci.com.tr (Erişim: 03.10.2024). 86 Özdemir, s. 558; Akil, s. 175. 87 Yargıtay 15. Hukuk Dairesi, T. 10.11.2016, E. 2015/5127, K. 2016/4635, www.kazanci.com.tr (Erişim: 02.10.2024). 88 Tekin Akıllıoğlu, “Bilirkişi ve Doğru Yargılama” konulu Onar-Sarıca-Duran Hukuk Devleti Günü (5 Mart 2012) Sempozyum konuşması, İdare Hukuku ve İlimleri Dergisi, C. 15, S. 2, 2012, s. 72; Yasin, s. 112-113. Aksi yöndeki görüş için bkz. Turan Yıldırım, Gül Fiş Üstün, Açıklamalı Notlu İdari Yargılama Usulü Kanunu, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2020, s. 514. 89 Danıştay 15. Dairesi, T. 22.06.2017, E. 2015/9988, K. 2017/4146; Danıştay 15. Dairesi, T. 31.10.2017, E. 2017/1276, K. 2017/6103, www.legalbank.net (Erişim: 13.10.2024). 90 Danıştay 15. Dairesi, T. 20.04.2017, E. 2015/6915, K. 2017/1900, www.legalbank. net (Erişim: 18.10.2024).
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1