169 TBB Dergisi 2025 (176) Gamze OFLAZ KÖKSAL kişiler bakımından çok ağır olumsuz sonuçlar yaratabilecektir.25 Bu çalışma kapsamında yalnızca ceza hukuku ile ilgili ilkeler değerlendirme konusu yapılmıştır, nitekim disiplin yaptırımlarının cezalandırıcı yönü göz önüne alındığında ceza hukukuna ilişkin ilkelerin disiplin hukukunda da uygulanması kaçınılmazdır.26 Bununla beraber bu ilkelerin idare hukuku ile uyumlaştırılarak uygulanması gerekir.27 1. Kanunilik İlkesi Anayasanın 38. maddesi 1 ve 3. fıkrasında açıkça düzenlenmiş olması dolayısıyla28, Ceza Hukukunda kabul gören kanunilik ilkesi disiplin hukukunda da uygulanmaktadır. Hiç kimsenin kanunlarda suç olarak belirtilmeyen bir eylemden dolayı cezalandırılamamasını ifade eden bu ilke29 kişilere özgür hareket etme sınırlarını önceden bilmesi ve sosyal yaşamda davranışlarına bu sınırlara göre yön çizmesi olanağı vermektedir.30 Bu bağlamda kanunilik ilkesi, suç ve cezaların henüz eylem gerçekleştirilmeden önce açıklık, belirlilik, kesinlik ve kıyas yasağı esasları uyarınca kanunla belirlenmesini ifade eder.31 Fakat ceza hukukunda hem suç hem de ceza bakımından kabul gören kanunilik ilkesinin disiplin hukukundaki görünümü aynı biçimde değildir. Bu bağlamda, disiplin “cezaları” açısından kanunilik ilkesinin geçerli olduğu kabul edilmektedir. Buna göre, 657 sayılı Devlet Me25 Sancakdar/Altınok Çalışkan/Dursun Özdemir vd., s.29. 26 Mustafa Karabulut, İdari Yaptırımların Hukuki Rejimi, Turhan Kitabevi, Ankara, 2008, s.128-129.; Disiplin hukuku ilkeleri hk. daha ayrıntılı bilgi için bkz. Cemil Kaya, “Memur Disiplin Suç ve Cezalarına ve Disiplin Soruşturmasında Hakim Olan Temel İlkeler”, Amme İdaresi Dergisi, 2005, C:38, S:2, ss.61-87.; Boz, s.15-41. 27 Atay, s.757. 28 1982 Anayasası “Madde 38/1 – Kimse, işlendiği zaman yürürlükte bulunan kanunun suç saymadığı bir fiilden dolayı cezalandırılamaz; kimseye suçu işlediği zaman kanunda o suç için konulmuş olan cezadan daha ağır bir ceza verilemez. Madde 38/3 – Ceza ve ceza yerine geçen güvenlik tedbirleri ancak kanunla konulur”. 29 Bahtiyar Akyılmaz, “Anayasal Esaslar Çerçevesinde Kamu Personeli Disiplin Hukuku ve Uygulamadaki Sorunlar”, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2002, C:6, S:2, s.246. 30 Kayıhan İçel, Ceza Hukuku Genel Hükümler, Beta Yayıncılık, İstanbul, 7. baskı, 2016, s. 95. 31 Metin Bulut, “Kamu Görevlileri Disiplin Hukukunda Kanunilik İlkesini Yeniden Düşünmek”, Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, 2018, C: 6, S: 12, ss.227-278.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1