211 TBB Dergisi 2025 (176) Hüseyin Can AKSOY sübjektif açıdan, hem de dürüstlük kuralına göre objektif açıdan sözleşmenin feshini haklı kılmalıdır.24 Bu bağlamda, ortaya çıkan şartların sübjektif ağırlığı, bir taraf için sözleşme ile bağlı kalmanın beklenemez hale gelmesini ifade eder. 25 Söz konusu şartların objektif açıdan ağırlık taşıması ise aynı şartlar altındaki makul bir insanın o şartlar altında sözleşmeyi feshetmesinin haklı sebep teşkil edip etmeyeceğine göre belirlenir. Bu değerlendirme ise dürüstlük kuralına göre yapılır.26 Hangi hallerin sürekli borç ilişkisi içeren bir sözleşmenin feshi bakımından haklı sebep teşkil edeceği kanunda veya taraflarca akdedilen sözleşmede sayılabilir. 27 Bu bağlamda, taraflar hangi hallerin bir sözleşmeyi sona erdirmek bakımından haklı sebep teşkil edeceğini belirleyebilecekleri gibi haklı sebeple feshin hukuki sonuçlarını da serbestçe kararlaştırabilirler.28 Öğretideki bir görüşe göre, taraflar aralarında anlaşarak nelerin haklı sebep teşkil edeceğini veya etmeyeceğini kararlaştırmışlarsa, sözleşmede belirtilen sebeplerin haklılığı tartışma konusu edilmez.29 Aksi görüşe göre ise taraflar belirli olguların haklı sebeple fesih sebebi olamayacağını kararlaştırmış olsalar dahi bu olgu bir tarafın sözleşmeyle bağlı tutulmasını objektif olarak çekilmez hale getirmiş ise, bu olgular, tarafların aksi yöndeki anlaşmasına rağmen feshi haklı kılabilir. 30 Kanımızca, burada ikinci görüşe üstünlük tanımak gerekir. Zira bir hususun sözleşmede haklı sebep olarak kararlaştırılmış olması, olsa olsa tarafların bu duruma atfettikleri sübjektif önemi ortaya koyar. Bununla birlikte, söz konusu durumun sözleşmenin feshine imkân tanıyacak bir haklı sebep olup olmadığını, bir tarafın buna atfettiği sübjektif öneme ek olarak, son tahlilde dürüstlük kuralına göre yapı24 Altınok Ormancı, s. 139; Antalya, s. 538. 25 Altınok Ormancı, s. 154; Antalya, s. 538. 26 Altınok Ormancı, s. 140; Antalya, s. 538. 27 Yargıtay da tarafların haklı sebep teşkil eden halleri sözleşmede kararlaştırabilecekleri görüşündedir: Yarg. 3. HD., 17.10.2000, 2000/8689 E., 2000/9920 K.:“Tarafların bazı olgulara haklı sebep niteliği kazandırmaları ve bunların vukuu halinde olağanüstü feshe gidilebileceğini kararlaştırmaları olanaklıdır.” 28 Antalya, s. 537. 29 Bkz. Murat Tümerdem, Sürekli Borç İlişkilerinde Borçlunun Temerrüdü ve Sonuçları (TBK m. 126), Seçkin, Ankara 2006, s. 78. 30 Seliçi, s. 165.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1