218 Haklı Sebeple Fesih İçin İhtarda Bulunmak, İhbar Süresi Tanımak ve/veya Ek Süre (Mehil) Vermek Gerekir mi? olaya kanun hükmünün uygulanmasıdır. Bu yolla münferit bir kanun hükmünün sonuçları hukukun düzenlemediği alana aktarılır.57 İlke kıyasında ise benzerlik arz eden birçok hukuk kuralından elde edilen genel yaklaşım kanundaki boşluğu doldurmak bakımından kullanılır. Bu yöntemde, tamamı aynı hukuki sonucu doğuran bir grup kanun hükmünden soyutlama yoluyla elde edilen genel ilke kullanılarak kanun boşluğu doldurulur. 58 Öğretideki bir görüşe göre, tüm sürekli sözleşme ilişkilerinin haklı sebeple feshine izin verilmesi bu tür bir kıyas ürünüdür. 59 Böylelikle, sürekli borç ilişkisi içeren isimsiz sözleşmelerin dahi haklı sebeple feshedilebilecekleri kabul edilir. 60 Kanun boşluğunu dolduran hâkimin faydalanabileceği bir diğer araç ise kanunun (amacı) ruhudur. Hatta, öğretideki bir görüşe göre, kanun koyucunun bazı sürekli borç ilişkileri bakımından taraflara haklı sebeple fesih imkânı tanımış olması, sürekli borç ilişkilerinin haklı sebeplerin varlığı halinde sona erdirilmesinin hukukumuzda bir temel esas sayıldığını ve kanunun ruhunun bu yönde olduğunu göstermektedir. O nedenle, hâkim, kanunda belirtilmeyen hallerde de bir sürekli borç ilişkisinin haklı sebeple sona erdirilebileceği yönündeki kuralı, kanunun ruhunu göz önünde tutarak koyabilecektir. 61 Bizim de katıldığımız görüşe göre ise kanunun ruhu (amacı) kıyasın aşılmaz sınırlarını oluşturur. 62 Diğer bir ifadeyle, yalnızca kanunun ruhunun izin verdiği ölçüde ve sınırda kıyasen uygulama mümkündür. Buna karşın, bizatihi kanunun ruhu, tüm sürekli borç ilişkilerinin haklı sebeple feshedilebileceği yönündeki genel bir ilke yaratmak için dayanak teşkil edemez. O halde, kanunda kimi sözleşme tipleri bakımından düzenlenen ve bir taraf için sözleşmesel ilişkiye devam etmeyi çekilmez kılan hallerin, sözleşmenin feshi bakımından haklı sebep olarak kabul edildiği hükümler, ilke kıyası yoluyla tüm sürekli borç ilişkilerine uygulanmalı ve kanunda yer alan boşluk hâkim tarafından doldurulmalıdır. 57 BK ZGB-Emmenegger/Tschentscher, Art. 1 N. 382. 58 BK ZGB-Emmenegger/Tschentscher, Art. 1 N. 383; Larenz, s. 384. 59 BK ZGB-Emmenegger/Tschentscher, Art. 1 N. 383; Kramer, s. 233; Larenz, s. 384. 60 BK ZGB-Emmenegger/Tschentscher, Art. 1 N. 383. 61 Hâkim boşluk doldurma sırasında doktrinden, mahkeme içtihatlarından, hukuk tarihinden ve karşılaştırmalı hukuktan da yararlanır. Oğuzman/Barlas, s. 125, N. 386 vd. 62 BK ZGB-Emmenegger/Tschentscher, Art. 1 N. 389.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1