12 Soykırım Sözleşmesinin Gazze’de Uygulanması Davasında Uluslararası Adalet Divanı’nın İlave İhtiyati Tedbir Kararı nin kötüye kullanılmasının önüne geçmek için öngörülmüştür. Önceki kararları göz önüne alındığında Divan’ın bu şartları titizlikle sorguladığı ve genellikle ihtiyatlı davrandığı görülmektedir. Hatta bu ihtiyatlı tutum incelediğimiz davada Divan’ın durumun gerektirdiği kararları almadığı ve pasif kaldığı tenkitlerine yol açmıştır. Muhalif hâkimlerin mütalaalarında ise tam tersi bir görüş ileri sürülmektedir. Divan’ın çatışmalara müdahil olduğu görüşü ilk defa Hâkim Barak tarafından 28 Mart 2024 ihtiyati tedbir kararına yazdığı ayrı mütalaada dile getirilmişti.26 İsrail 24 Mayıs kararının sözlü duruşmalarında ilave tedbirler alınmasına karşı argümanları arasında bu görüşü de kullanmıştır. İsrail özetle şöyle bir tespitten yola çıkmaktadır: Güney Afrika Soykırım Sözleşmesi’ni istismar etmektedir. Bu anlayışla herhangi bir silahlı çatışma soykırım iddiasıyla Divan’ın önüne getirilebilir. Güney Afrika önceki tedbirlerde olduğu gibi burada da sadece İsrail’i bağlayan ihtiyati tedbirler peşindedir. Bunun mantığa aykırı sonucu olarak İsrail kendini savunma hakkından mahrum kalırken çatışmanın diğer tarafı Hamas korkunç suçlarını işlemeye devam edecektir. Soykırım Sözleşmesi’nin amacı bir silahlı çatışma durumunda Divan’ın soykırım iddiası üzerine çatışmaya taraf olanların davranışlarını denetlemesi değildir. Sözleşme ve ondan kaynaklanan Divan’ın yetkisi soykırım suçuyla sınırlıdır. Bilhassa ihtiyati tedbir kararı aşamasında davacının iddialarını ispatlayan veya soykırım için özel bir niyetin varlığını gösteren deliller sunması gerekmediğinden Divan’ın kendisini silahlı çatışmaların operasyonel yönlerini denetleyen bir duruma sokma riski vardır. Zaten Güney Afrika’nın istediği Divan’ın bu şekilde davranmasıdır. İhtiyati tedbir kararlarındaki tavrı göstermektedir ki Divan Gazze’deki silahlı çatışmanın denetleyiciliğine soyunmakta ve uluslararası insancıl hukuka göre hüküm vermek için Soykırım Sözleşmesi’ni kullanmaktadır.27 Tenkitlerde birbiriyle bağlantılı birden fazla iddia öne sürülmektedir. Bunların ilki Güney Afrika’nın Soykırım Sözleşmesi’ni kötüye kullanmasıdır. Bundan kasıt İsrail’in Sözleşmenin Divan’a yargı yetkisi 26 Order 26 January, Separate opinion of Judge Barak, § 7. Aynı görüş benzer ifadelerle Hâkim Sebutinde’nin muhalif mütalaasında da yer almaktadır. Order 24 May, Dissenting opinion of Judge Sebutinde, § 1. 27 Oral proceedings, Israel, Verbatim Record CR 2024/28, 17 May 2024, s. 13.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1