227 TBB Dergisi 2025 (176) Hüseyin Can AKSOY yandan, borçlunun gelecekte hukuka aykırı davranmaktan kaçınması istenilen diğer tüm durumlarda uyarı (Abmahnung) gereklidir. 85 Borçluya ek süre verilmesi veya uyarıda bulunulması, § 314 BGB anlamında haklı sebebe dayanak oluşturabileceği gibi 86 borca aykırılığın önemini ortaya koymak bakımından ispat işlevi de görebilir. Nitekim, borçlunun sözleşmeden yükümlülüklerini ihlal etmeye devam etmesi durumunda ihlalin haklı sebep teşkil edeceği başlangıçta şüpheli iken bu andan itibaren ihlalin haklı sebep niteliği yönünden hukuki kesinlik sağlanmış olur. 87 Bu anlamda, Alman hukukunda benimsenen görüş ile İsviçre hukukunda aranan haklı sebebin nisbi ağırlığı arasında benzerlik bulunmaktadır. b. İstisna: Derhal Fesih Alman kanun koyucusu kimi borca aykırılık hallerinin diğerlerinden daha ağır olduğunu kabul ederek yukarıda anılan kurala çeşitli istisnalar getirmiş ve bu tür borca aykırılık hallerinde sözleşmenin uyarıda bulunulmaksızın ve ek süre verilmeksizin feshedilebileceğini kabul etmiştir.88 Bu bağlamda, kanun [§ 323(2)(1) ve (2 BGB)] gereği uyarıda bulunulması veya ek süre verilmesi zorunluluğunu ortadan kaldıran bir durumun varlığı halinde ya da tarafların menfaatlerinin tartılması neticesinde derhal feshi haklı kılan özel bir durum mevcut ise ek süre verilmesine gerek olmadığı kabul edilmiştir. 89 § 323 BGB borcun gereği gibi veya hiç ifa edilmemesi nedeniyle sözleşmeden dönmeyi düzenlemektedir. Hükmün ikinci paragrafında ise dönme hakkının borçluya ek süre verilmeksizin kullanılabileceği haller sayılmaktadır. § 323 (2)(1), borçlunun ifada bulunmayı ciddi ve kesin şekilde reddetmesini, § 323 (2)(2) ise nispi kesin vadeli sözleşmeleri konu edinmektedir. § 314 BGB hükmünde sayılan üçüncü hal 85 MüKoBGB/Gaier BGB § 314 Rn. 37; BeckOGK/Martens BGB § 314 Rn. 56. 86 Stefan Lorenz, Beck’scher Online-Kommentar (Bamberger/Roth/Hau/Poseck ed.), Stand: 01.05.2024, § 314 Rn. 19. 87 BeckOGK/Martens BGB § 314 Rn. 55-57. 88 Bonitz/Schramm, s. 1638. 89 Fesih hakkı sahibinin, sözleşmeyi ancak fesih nedenini öğrendikten sonra makul süre içerisinde feshedebileceği (3. fıkra) ve fesihle birlikte tazminat talep etme hakkının saklı olduğu da (4. fıkra) hükümde açıkça ifade edilmektedir.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1