228 Haklı Sebeple Fesih İçin İhtarda Bulunmak, İhbar Süresi Tanımak ve/veya Ek Süre (Mehil) Vermek Gerekir mi? ise § 323 (2)(3)’te yer alan düzenlemeden ayrılmış90 ve ek süre ve uyarı zorunluluklarını ortadan kaldıran, kendine özgü bir sebep yaratmıştır: tarafların menfaatlerinin tartılması neticesinde derhal feshi haklı kılan özel bir durumun varlığı. Bu sonuncu hal, özellikle, taraflardan birisinin sözleşmesel ilişkinin devamına olan ilgisini yitirdiği veya güven ilişkisinin onarılamaz şekilde zedelenmesi nedeniyle ek süre verilmesinin faydasız kalacağı hallerde mevcuttur. 91 Bu bağlamda, BGB’de anılan özel durumun Türk-İsviçre hukuklarında anılan “mutlak ağırlık” ölçütü ile benzerlik gösterdiği söylenebilir. Ancak, BGB’ye göre güven ilişkisinin onarılamaz şekilde zedelenmesinin, haklı sebebin bir koşulu olmadığının; fakat ek süre verme zorunluluğunu ortadan kaldıran bir husus olduğunun altı çizilmelidir. c. Ratio Legis: Sözleşmeyi Ayakta Tutmak Fesih son çare (ultima ratio) olarak başvurulacak bir yoldur. Bu bağlamda, fesihle ulaşılmak istenen amacı elde etmek bakımından daha az radikal bir yöntem varsa feshe gidilemez.92 § 314 BGB uyarınca borçluya ihtarda bulunulması veya ek süre verilmesi yoluyla son bir şans verilmesi de feshin son çare (ultima ratio) başvurulacak bir yol olmasından kaynaklanır. 93 Ayrıca § 314 BGB hükmünde ek süre ve uyarı koşulunun aranıyor olması, § 323 BGB hükmünde yer alan fesih düzenlemesi ile uyumun sağlanmasını da amaçlamaktadır. 94 Uyarıda bulunulmasının veya ek süre verilmesinin amacı karşı tarafın davranışlarını değiştirmesidir. Bu tür bir davranış değişikliği objektif olarak mümkün değilse veya beklenmiyorsa ya da davranış değişikliği meydana gelse dahi karşı tarafa fayda sağlamayacaksa 90 BGB § 323’te sayılan 3. istisnai durum, “borçlunun edimini gereği gibi ifa etmediği” hallerle sınırlı iken § 314 BGB hükmünde anılan üçüncü istisnai hal bakımından bu tür bir sınırlama getirilmemiştir. Aslında 13 Haziran 2014 tarihine kadar § 314 (2) (2) hükmü, § 323 (2) hükmüne genel bir atıf içerdiğinden bu tür bir sınırlandırma söz konusu değildi. Ancak BGB’nin Tüketici Hakları Direktifi’ne uyumlaştırılması amacıyla § 323 (2) (3) hükmünün kapsamı daraltıldı. Bununla birlikte, Alman kanun koyucu § 314 (2) hükmünün kapsamının daralmasını istemediği için § 314 (2) (3) düzenlemesini kaleme aldı. BeckOGK/Martens BGB § 314 Rn. 66. 91 MüKoBGB/Gaier BGB § 314 Rn. 40. 92 Grund Henssler, Münchener Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch (Säcker/ Rixecker Oetker/ Limperg ed.), C.H. Beck, München 2019, § 626 Rn. 95. 93 BeckOGK/Martens BGB § 314 Rn. 54; NK-BGB/Stefanie Jung BGB § 314 Rn. 45. 94 MüKoBGB/Gaier BGB § 314 Rn. 36.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1