241 TBB Dergisi 2025 (176) Elçin AKTAN rine2 dayalı olarak kurulabilmesiyle3 sistemin tamamen dijital olması, sözleşmelerinin kuruluşundan ifasına dijital bir ortamda gerçekleşmesine yol açmıştır. Sitemdeki katılımcıların dünyanın dört bir yanına dağılarak sözleşmelere taraf olabilmesi blokzinciri üzerinde kurulan akıllı sözleşmelerin, doğası gereği yabancı unsur barındırmasına yol açmaktadır.4 Bu nedenle, blokzincirine dayalı akıllı sözleşmelerin milletlerarası özel hukuk bağlamında incelenmesi ihtiyacını doğurmuştur. Bir hukuki ilişkinin yabancı unsurlu olması halinde bu ilişkiden doğan uyuşmazlığın hangi ülke mahkemesinde görüleceğini tespit etmek gerekmektedir. Bu tespit yapılırken yetkili ülke mahkemesi, milletlerarası yetki kuralları uygulanarak belirlenmektedir.5 Milletlerarası yetki kuralları, hangi ülke mahkemelerinin o uyuşmazlığı çözmeye yetkili olduğuna işaret etmemekte, münhasıran kuralın ait olduğu 2 Blokzinciri kriptografik kanıta dayalı bir elektronik ödeme sistemidir. Bu sistemle iki tarafın güvenilir bir üçüncü tarafa ihtiyaç duymadan doğrudan birbirleriyle işlem yapması mümkündür. Nakamoto, Satoshi, “Bitcoin: A Peer-to-peer Electronic Cash System”, 2008, https://bitcoin.org/bitcoin.pdf (Erişim Tarihi: 19.10.2022). 3 Bu çalışma özelinde yapılan inceleme on-chain blokzincirinde kurulan akıllı sözlemelere özgülenmiştir. 4 Blokzincirinin dağıtık yapısı sayesinde zincirdeki işlemler doğası gereği yabancı unsurludur ve bu nedenle, işlemlere birden farklı hukukun uygulanma iddiasındadır. Isda/Clifford Chance/ R3/ Sal: Private International Law Aspects of Smart Derivatives Contracts Utilizing Distributed Ledger Technology (ISDA) , 2020, s.3, https://www.isda.org/a/4RJTE/Private-International-Law-Aspects-of-SmartDerivatives-Contracts-Utilizing-DLT.pdf (Erişim Tarihi: 05.09.2022); Garriga Suau Georgina, “Blockchain-Based Smart Contracts and Conflict Rules for Businessto-Business Operations”, Revista Electrónica de Estudios Internacionales, 2021, Issue 41, s. 573, http://www.reei.org/en/index.php/journal/num41/notes/ blockchain-based-smart-contracts-and-conflict-rules-for-business-to-businessoperations (Erişim Tarihi: 05.09.2022); RUHL, Gisele, “Smart (Legal) Contracts, or: Which (Contract) Law for Smart Contracts?”, Blockchain, Law and Governance, editörler Benedetta Cappiello ve Gherardo Carullo, Springer, İsviçre 2021, s. 163; Guillaume, Florence, “Aspects of Private International Law Related to Blockchain Transactions”, Blockchains, Smart Contracts, Decentralised Autonomous Organisations and the Law, editörler Daniel Kraus, Thierry Obrist ve Olivier Hari, Edward Elgar Publishing Limited, Cheltenham 2019 s. 59; Kayalı, Didem, “Uluslararası Özel Hukuk Perspektifinden Akıllı Sözleşmeler”, TBB Dergisi, Sayı 162, 2022, s. 265; Chevalier, Maxime, “From Smart Contract Litigation to Blockchain Arbitration, a New Decentralized Approach Leading Towards the Blockchain Arbitral Order”, Journal of International Dispute Settlement, 2021, Vol. 12, Issue 4, s.561. 5 Nomer, Ergin, Devletler Hususî Hukuku, Beta Yayınları, 23. Bası, 2021, s. 379.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1