242 Blokzinciri Uyuşmazlık Çözüm Yöntemlerinin Uygulanacak Hukuk Kurallarına Etkisi ve Lex Cryptografia İlişkisi ülke mahkemelerinin ilgili uyuşmazlık kapsamında yetkili olup olmadığını göstermektedir.6 Türk mahkemelerinin milletlerarası yetkisinin konusunu da yabancı unsurlu uyuşmazlıklar oluşturmaktadır.7 Türk hukukunda milletlerarası yetki kuralları, Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun’un (MÖHUK) m. 40 ve devamında düzenlenmektedir. Milletlerarası yetkiye ilişkin temel hüküm olan 40. madde uyarınca “Türk mahkemelerinin milletlerarası yetkisini, iç hukukun yer itibariyle yetki kuralları tayin eder”. Genel yetki kuralındaki atıf nedeniyle iç hukukun yer itibariyle yetki kuralları, milletlerarası yetkinin tesisi için kullanılmakta olup, Türk hukukunda yer itibariyle yetki kuralları temel olarak Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda (HMK) düzenlenmektedir. Bu noktada, HMK’nın 6 ilâ 17. maddeleri arasında yer alan genel ve özel yetki hükümleri ve varsa diğer kanunlarda bulunan özel yetki hükümlerine göre yetki tesisi yapılabilen hallerde Türk mahkemelerinin milletlerarası yetkisi mevcut olacakken, bir davada iç hukukun yer itibariyle yetki kurallarına göre yetki tesis edilemiyorsa bu uyuşmazlık özelinde yetkili bir Türk mahkemesinden bahsedilemeyecektir.8 HMK’da genel yetki kuralı ve özel yetki kurallarına bakıldığında, davalının yerleşim yeri (ikametgâh) mahkemesinin (m.7), uyuşmazlığın bir malvarlığı haklarına ilişkin olması halinde ilgili malvarlığı unsurunun bulunduğu yer mahkemesinin;9 sözleşmelerden doğan davalarda akdin ifa edileceği yer mahkemesinin10 yetkili mahkeme olarak kabul edildiği görülmektedir. Bu noktada, blokzincirine dayalı 6 Şanlı, Cemal/Esen, Emre/ Ataman-Figanmeşe, İnci, Milletlerarası Özel Hukuk, Beta Yayınları, 8. Bası, Ankara 2020: Milletlerarası Özel Hukuk, Beta Yayınları, 8. Bası, 2020, İstanbul, s. 405-406. 7 Güngör, Gülin, Türk Milletlerarası Özel Hukuku, Yetkin Yayınları, 2. Bası, Ankara 2021, s. 239. 8 Nomer, s. 465; Güngör, s. 239. 9 Bu hüküm kapsamında alacak hakları, mülkiyet, aynî haklar ile konusu para olan veya para ile ölçülebilen haklara dair uyuşmazlıklar açısından uygulanacaktır: Nomer, s. 469; Şanlı/Esen/Ataman-Figanmeşe, s. 427-428. 10 Kesin yetki kuralı olmayan bu hüküm doğrultusunda davacı, dilerse davasını genel yetki kuralı uyarınca davalının yerleşim yeri mahkemesinde; dilerse de akdin ifa yeri mahkemesinde açabilecektir. Nomer, s. 470. Akdin ifa edileceği yerin tespitinde iç hukukun maddi hukuk hükümlerine başvurulmaktadır. Buna göre Türk Borçlar Kanunu (TBK) m. 89 uyarınca ifa yeri tespit edilir. Nomer, s. 471.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1