246 Blokzinciri Uyuşmazlık Çözüm Yöntemlerinin Uygulanacak Hukuk Kurallarına Etkisi ve Lex Cryptografia İlişkisi karşı karşıya kalınmaktadır; zira mahkemelerin sadece dijital dünyada var olan soyut varlıklar üzerinde icra kabiliyetlerini nasıl sağlayacakları net olmamakta olup blokzinciri teknolojisinde kodlanan akıllı sözleşmenin kodlandıktan sonra kural olarak değiştirilmesi de mümkün değildir.24 Bu durumda kararın icrası, devletlerin dijital dünyada bir varlık üzerinde cebri icra kabiliyetlerinin olmamasından ve akıllı sözleşmelerin mahkeme kararıyla değiştirilmesi, eski hale getirilmesi veya icrasının durdurulması mümkün olmadığından henüz muhtemel olmamaktadır.25 Bir görüşe göre bu durum, devletin blokzinciri işlemleri üzerinde yaptırım yetkisini kaybetmesine sebep olmuştur.26 Blokzincirinde işlem yapan tarafların yetki sözleşmesi yapmayı tercih etmemesi halinde, mahkemesine başvurulan devletin, milletlerarası yetkiye dair kurallarına uygulanarak yetki tespiti yapılır. Türk hukukunun milletlerarası yetki kuralları dikkate alındığında davalının ikametgâh mahkemesinin genel yetkili mahkemeye işaret ettiği görülmekte olup, ikametgahın belirlenememesi durumunda ise mutad meskenin bulunduğu yer mahkemesi genel yetkili mahkeme olacaktır. Ancak belirtilen genel kurallar, blokzincirinde tarafların takma isim kullanması nedeniyle davalının kimliğinin kolay bir şekilde belirlenememesine yol açar ve sistem özelinde yetersiz kalır.27 Zira tarafların 24 Guillaume/Riva, s. 588-589. 25 Bununla birlikte De Flippi ve Wright bir devlet, blokzincirindeki bir işlem için mahkemelerinde verilen kararı doğrudan uygulayamıyorsa, aslında bu kararları, kendi topraklarında bulunan ve zincirin işleyişi üzerinde etkisi olan bireyler veya şirketler aracılığıyla dolaylı olarak uygulayabileceğini ifade etmektedir. Bkz. s. 208. 26 Rabinovich-Einy, Orna / Katsch, Ethan, “Blockchain and the Inevitability of Disputes: The Role for Online Dispute Resolution Dispute Resolution”, Journal of Dispute Resolution, Vol.19, Issue:2, 2019, s. 73. 27 Guillaume, Florence, “Aspects of Private International Law Related to Blockchain Transactions”, Blockchains, Smart Contracts, Decentralised Autonomous Organisations and the Law, editörler Daniel Kraus, Thierry Obrist ve Olivier Hari, Edward Elgar Publishing Limited, Cheltenham 2019, s. 78. Öte yandan tarafların kimliklerinin tespit edilmesi teknolojinin gelişmesiyle imkânsız olmaktan çıkmıştır: UK Law Commission, “Reforming the Law, Smart Contracts- Advice to the Government” (Advice to the Government), s. 186, https://cloudplatforme218f50a4812967ba1215eaecede923f.s3.amazonaws.com/uploads/sites/30/2021/11/Smart-legalcontracts-accessible.pdf (Erişim Tarihi:04.10.2022); Ruhl, s. 170. Oldukça maliyetli ve süre aldığından kimlik tespitinin yargı aşamasında ne kadar uygulanabilir olacağı bu işlemin hızlanması ve ucuzlaması ile doğru orantılı olacaktır.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1