247 TBB Dergisi 2025 (176) Elçin AKTAN gerçek kimliğine ulaşmadaki zorluk, tarafların ikametgahının tespitini de zorlaştırmakta; davacının davasını açacağı yetkili devlet mahkemesini tespit edememesine yol açmaktadır.28 Bu nedenle, blokzincirine dayalı akıllı sözleşmelerde yetki anlaşması yapılması önerilmektedir.29 İkametgâh tespitindeki zorluklar nedeniyle alternatif olarak özel yetkiye ilişkin yetki kurallarındaki yetki sebeplerinin, ifa yeri ve malvarlığı unsurunun bulunduğu yer gibi, blokzincirinde kurulan akıllı sözleşmelerde milletlerarası yetkinin tayininde tespit edilip edilemeyeceği araştırılmalıdır. Blokzinciri işlemlerinin konumunu belirlemek mümkün olmadığından30 on-chain blokzinciri işlemlerinde31 ifa yerinin tespiti de çoğu zaman mümkün olmamaktadır.32 Zira bu tür işlemler, coğrafi açıdan yersel irtibatın bulunmadığı dijital işlemlerdir. Bu durumda, sözleşmeler için getirilen özel yetki kuralının, on-chain akıllı sözleşmeler için uygulanması muhtemel olmayacaktır.33 Akıllı sözleşmelerde çeşitli amaçlarla kullanılan kripto varlıkların34 yalnızca dağıtık defterde tutulan, blokzincirine özgü varlıklar olması bu varlıkların fiziksel konumlarının tespitini de imkansızlaş28 Kaal, Wulf A. / Calcaterra, Craig, “Crypto Transaction Dispute Resolution”, The Business Lawyer, Vol. 73, No. 1, Winter 2017-2018, s. 36; Guillaume/ Riva, s. 581 vd.; EWLC, s. 170. 29 Jaccard, Gabriel, “Smart Contracts and the Role of Law”, Jurisletter IT 23, November 2017, s. 20, https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3099885 (Erişim Tarihi: 17.10.2022). 30 Guillaume, s. 78. 31 On-chain akıllı sözleşme bir akıllı sözleşmenin baştan sona blokzincirinde oluşturulması; off-chain alkıllı sözleşme ise geleneksel olarak akdedilmiş bir sözleşmenin sadece ifası veya muhafazasının zincirde gerçekleştirilmesidir. Bilgili/ Cengil, s. 53. 32 Guillaume/ Riva, s. 583-584. 33 Öte yandan, akıllı sözleşmenin off chain akıllı sözleşme olarak akdedilmesi halinde sözleşmeye ilişkin ifa hareketlerinden en az birinin yersel olarak tespit edilmesi mümkün olabilir. Bu durumda ifa yeri bağlama noktası eğer Türkiye’deyse Türk mahkemelerinin milletlerarası yetkisinin tesisi bakımından uygulanabilir hale gelecektir. 34 Kripto varlıklar “dağıtık defter teknolojisi veya benzer bir teknoloji kullanılarak elektronik olarak transfer edilebilen ve saklanabilen değerlerin veya hakların dijital temsili” olarak tanımlanmaktadır. Regulation of The European Parliament and of The Council on Markets in Crypto-assets, and amending Directive (EU) 2019/1937 (MiCA) (AB Kripto Varlıklar Piyasası Duzenleme Taslağı), m.3, https://eur-lex. europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX%3A52020PC0593 (Erişim Tarihi: 14.11.2022).
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1