255 TBB Dergisi 2025 (176) Elçin AKTAN tarafların tercih ettiği bir yöntemdir.64 Kurumsal tahkim ve ad hoc tahkim olarak iki farklı tahkim uygulaması bulunmaktadır.65 Temelde bu ayrım, bir tahkimin uyuşmazlıkların çözülmesi için oluşturulan tahkim kurumlarına ve bu kurumların kurallarına tâbi olup olmamasına ilişkindir. Tarafların tahkim için bir tahkim kurumunu seçmeleri halinde tahkim yargılaması kurumsal; hakem veya hakem kurulunu bizzat kendi iradeleriyle oluşturması halinde de ad hoc tahkim gündeme gelmektedir. Ad hoc tahkim, daha ziyade tarafların hakimiyetinin yoğun olduğu ve kurallarının da taraflarca konulduğu bir tahkim yöntemidir.66 Tahkimin tercih sebebi olarak irade serbestisine dayanması,67 hakemlerin uzman kişilerden seçilebilmesi,68 yargılamanın gizli olarak yürütülmesi ve hakem kararlarının kural olarak yayımlanmaması,69 yabancı devlet yargısı ile karşılaştırıldığında daha rahat tenfiz edilebilmesi70 gibi özelliklerinin bulunması karşımıza çıkmaktadır. Çevrimiçi uyuşmazlık çözüm yöntemlerinden biri olan çevrimiçi tahkim (bağlayıcı olmayan tahkim)71 kapsamında verilen kararlar, kural olarak hukuken bağlayıcı ve icra edilebilir yargı kararı etkisine sahip değildir. Bu yöntemle verilen kararlar devlet mahkemeleri tarafın64 Territt, para. 8.23. 65 Akıncı, Milletlerarası Tahkim, s. 6; Ayrıntılı açıklama için bkz.: Şit, Banu, Kurumsal Tahkim ve Hakem Kararlarının Tanınması ve Tenfizi, Ankara 2005; Demir Gökyayla, Cemile, Milletlerarası Tahkimde Ad Hoc Tahkim ve Kurumsal Tahkim, Uğur Alacakaptan’a Armağan, Derleyen Mehmet Murat İnceoğlu, İstanbul 2008, s. 161-181. 66 Akıncı, Milletlerarası Tahkim, s. 6-7. 67 Akıncı, Ziya, “Milletlerarası Ticari Uyuşmazlıkların Alternatif Çözüm Yolları”, BATİDER, C. XVIII, S. 4, Aralık 1996, s.95-96 ve 101; Akıncı, Milletlerarası Tahkim, s. 11. 68 Akıncı, Milletlerarası Tahkim, s. 11. 69 Şanlı, Cemal, Milletlerarası Ticari Tahkimde Esasa Uygulanacak Hukuk, Sevinç Matbaası, Ankara 1986, s. 24; Akıncı, Milletlerarası Tahkim, s. 11. 70 Devlet mahkemelerinin tenfiz koşulları ve yabancı hakem kararlarının tenfiz koşulları farklılık göstermektedir: Akıncı, Ziya: Milletlerarası Ticarî Hakem Kararları ve Tenfizi, Ankara 1994, s. 40; Akıncı, Milletlerarası Tahkim, s. 10. Yabancı hakem kararlarının tenfizinde uluslararası alanda yeknesak kurallar oluşturan New York Konvansiyonu da unutulmamalıdır. 71 Terimin yaratıcısı olarak bkz. Schultz, Thomas, “Online Arbitration: Binding or Non-Binding?”, ADROnline Monthly, November 2002, s. 3, https://papers.ssrn. com/sol3/papers.cfm?abstract_id=898622 (Erişim Tarihi: 26.01.2024). Bu terimle çevrimiçi tahkim ve klasik tahkimin çevrimiçi olarak yapılması hususunun farkı çizilmeye çalışılmıştır.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1