257 TBB Dergisi 2025 (176) Elçin AKTAN şartı gibi77 düşünülebilecek bir “değişiklik yazılımı” olarak çalışmaktadır.78 Sözleşmenin icra aşamalarını izleyen bu sistem, örneğin kusurlu veya güncelliğini yitirmiş bir kodu tespit ettiğinde akıllı sözleşmenin icrasını durdurmakta, sözleşmenin uygulanmasını adeta askıya almaktadır. Böylelikle taraflar, kodlama hatalarını, güvenlik açıklarını çözme ve akıllı sözleşmelerini değiştirme, sonlandırma şansına sahip olmaktadırlar. Ortaya çıkan uyuşmazlıklar da bu sistem sayesinde üçüncü bir tarafça çözülecek olup, varsa zararın hangi tarafça üstlenileceği tespit edilecek ve blokzincirine özgü gerekli çözümler devreye girebilecektir.79 2. OpenBazaar Örneği Bitcoin karşılığında mal ve hizmet satımı yapılan OpenBazaar80 Platformu da benzer bir çevrimiçi tahkim mekanizması kurmuştur. OpenBazaar’da taraflar, belirli bir ücret karşılığında sistemde mevcut olan havuzlardan81 anonim bir üçüncü tarafı (Noter), Ricardian Sözleşme (Ricardian Contract)82 ile sözleşmeyi ve ödemeleri doğrulamak ve taraflardan her birinin yükümlülüklerini yerine getirdiğini tasdik etmek için dahil etmektedirler. Tasdik sonrası bu hususlarda bir uyuşmazlık doğması durumunda taraflardan biri zincirden edinilen kanıtlarla, söz konusu uyuşmazlığı çözmesini Noter’den talep edebilecektir. OpenBazaar’ın ortaya koyduğu noterlik sistemi, ilk aşamada tasdik işlevine sahip olup, gerekli görülmesi halinde de tahkim prosedürüne dönüşmektedir.83 77 Artificial Lawyer, Smart Contract Checker, Sagewise, Links with Hedera Hashgraph. 78 Allen, Darcy W.E./ Lane, Aaron M./ Poblet, Marta, “The Governance of Blockchain Dis¬pute Resolution”, Harvard Negotiation Law Review, 2019, Vol. 25, No. 1, s. 85 https://ssrn.com/abstract=3334674 (Erişim Tarihi: 21 Ağustos 2023). 79 Allen/Lane/Poblet, 85-86. 80 Sanchez, Washington, Dispute Resolution in OpenBazaar, Gıthub Gıst, https:// gist.github.com/drwasho/405d51bd1b1a32e38145 (Erişim Tarihi: 05.09.2023). 81 Sistemde farklı uzmanlıklara göre noter havuzları oluşturulmuş olup, taraflar, noterin seçileceği havuzu serbestçe seçebilmektedirler. Kaal / Calcaterra, s. 146. 82 Ricardian Sözleşme (Ricardian Contract) üzerinde anlaşmaya varılan koşullarda taraflar arasında yasal olarak bağlayıcı bir anlaşma işlevi gören sözleşenlerin doğal dilde sözleşmeyi okuyup imzalamalarının mümkün olduğu dijital sözleşmedir. Grigg, Ian, “The Ricardian Contract”, https://iang.org/papers/ricardian_contract.html (Erişim Tarihi:05.09.2023); Bybit, “How Are Ricardian Contracts Different From Smart Contracts?”, https://learn.bybit.com/defi/how-arericardian-contracts-different-from-smart-contracts/ (Erişim Tarihi: 5 Eylül 2023). 83 Schmitz/Rule, s. 117.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1