Türkiye Barolar Birliği Dergisi 176.Sayı

269 TBB Dergisi 2025 (176) Elçin AKTAN varlık bitcoin olduğu için151 bitcoindeki fiyat istikrarsızlıklarından etkilenmektedir. Bu durum da blokzincirindeki akıllı sözleşmelerine bu yöntemleri kodlayan tarafların, olası bir uyuşmazlık halinde başvuru maliyetini öngörememelerine ve uyuşmazlık çıktığında maliyetin yüksek olması nedeniyle bu yöntemlere başvurulamamasına yol açabilecektir. Taraflar açısından yüksek teknolojik engeller ve fiyat dalgalanmaları nedeniyle ortaya çıkan sorunların jüri teşekkülüne de olumsuz etkileri vardır.152 Özellikle kitle kaynaklı uyuşmazlık çözüm yönteminde jüri üyesi olabilmek belirli miktarda sisteme özel tokenin satın alınıp, teminat olarak yatırılması gerekmektedir. Bu halde, tokenlerin maliyetli olması nedeniyle uyuşmazlığın konusunda uzman olan bir katılımcının jüri üyesi olamaması gündeme gelebilecektir. Ayrıca token alan katılımcılardan oluşturulan jüri havuzlarından davayı görecek olan jüri üyeleri çoğunlukla rastgele seçilmekte olup, rastgele seçilen jürinin uyuşmazlık konusundaki yetkinliği dikkate alınmamaktadır. Bu noktada da gerekli yetkinliğe sahip olmayan katılımcıların jüri üyesi olması ihtimal dahilinde olacaktır. Sistemin eleştirilebileceği en önemli nokta, jüri üyelerinin temel kaygılarının diğer jüri üyeleriyle aynı yönde karar vererek en azından jüri olmak için yatırdığı teminatı kaybetmemek olmasıdır. Bu noktada yapılan “yargılamanın”, bir yargılamadan ziyade gelir getirici bir işleme dönüşebileceği ve âdil bir çözümün ortaya çıkmasına dair kaygıdan uzaklaşılacağı düşünülmektedir. Özetle, uyuşmazlık çözümünün kitlelere ödül-ceza sistemi odaklı yaptırılması, işletilen süreci yargılamadan uzaklaştırmakta olup, adalet ve hukuka uygunluğun tesisinin sistem özelinde geri planda kalabileceği düşünülmektedir.153 Bu nedenle, katılımcıların jürilik yapmasındaki temel motivasyonunun süreç sonunda yatırdıkları tokenden daha fazlasını kazanmak olabileceği,154 bu durumun tarafsızlığı da olumsuz etkileyebileceği söylenebilecektir. Sisteme uyuşmazlık çözümü açısından olumlu yak151 Evans, s. 15. 152 Evans, s. 10-11, 15; Taggart, Michael: “Itty Bitty Kitties are Killing Ethereum”, Medıum, 7 Aralık 2017, https://medium.com/@michaelx777/little-bitty-kitties-arekilling-ethereum-a1253b18b501 (Erişim Tarihi: 13.09.2023). 153 Lisicka, First Jurisdiction on The Blockchain. 154 Token yatırarak jüri üyesi olan katılımcıların, başvuruları incelemeksizin reddederek teminatı aralarında bölüşmelerini engelleyecek herhangi bir kural, özellikle kitle kaynaklı uyuşmazlık çözümlerinde karşımıza çıkmamıştır.

RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1