275 TBB Dergisi 2025 (176) Elçin AKTAN çözüm yöntemi geliştirmelerinin bir anlamda mecburi bir gelişme olduğu düşünülmektedir.176 B. Blokzinciri Uyuşmazlık Çözüm Yöntemlerinin Akıllı Sözleşmelere Özgü Kuralların Oluşmasındaki Etkisi ve Lex Cryptographia ile İlişkisi Mahkeme kararlarında ve alternatif uyuşmazlık çözüm yollarıyla verilen kararlarda örneğin tahkimde, tarafların kendi rızalarıyla verilen kararı icra etmemeleri halinde devlet müdahalesi gerekmektedir. Yukarıda ele alındığı üzere, uyuşmazlık çözümlerindeki yeni alternatif yöntemlerin çoğu zaman bir MÖK altında organize edilmesiyle blokzinciri uyuşmazlık çözüm yöntemleri oluşmuştur. Bu hizmeti sağlayan MÖKler, blokzinciri ortamında faaliyet gösterdiklerinden, blokzinciri üzerinde sözleşme ilişkisinin tarafları, bir blokzinciri uyuşmazlık çözüm mekanizmasına, anlaşmazlık doğduğunda akıllı sözleşmelerinin uygulanmasını gözden geçirme ve ortaya çıkan sonucu doğrudan ve otomatik olarak uygulama yetkisi verme imkanına sahip olmuştur.177 Verilen kararlar zincire entegre bir şekilde verilirken kararların icrası da otomatikleştirilmiştir. Blokzinciri uyuşmazlık yöntemleri, genellikle MÖK şeklinde kurulup icra edildiğinden verilen kararlar MÖK katılımcılarının oluşturduğu topluluk tarafından blokzinciri kurallarına göre verilmekte olup, herhangi bir devletin egemenlik yetkisinden bağımsızdırlar.178 Bu bağımsız alan, devletin bu yöntemle verilen kararları denetleme yetkisini de sekteye uğratmaktadır.179 Bu durumda, uyuşmazlık çözümünde kararın uygulanması için yetkili bir mahkeme tespitine ihtiyaç duyulmadan verilen kararların icrası ve denetimi aşamasında da devletin sahip olduğu mahfuz yetki bu yöntemlerle bypass edilebilecektir. Blokzincirinin varlık sebebi olan merkeziyetsizleşme fikrinin blokzinciri uyuşmazlık çözüm yöntemleriyle uyuşmazlık çözümü sürecine de yansıdığı görülmektedir. Öyle ki, tarafların akıllı sözleşmeleriyle 176 Bu hususta en büyük örneğin Ethereum blokzinciri olduğu söylenmektedir. Guillaume/ Riva, s. 591. 177 Guillaume/ Riva, s. 604. 178 Guillaume/Riva, s. 604-605. 179 Guillaume/Riva, s. 605.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1