293 TBB Dergisi 2025 (176) Vahit DOĞAN teminat mektubu sözleşmesi yapmak için öneride bulunmaktır.12 Banka, lehtar ile yaptığı teminat mektubu temin etme sözleşmesine uygun olarak muhataba teminat mektubu önerisinde bulunmakla yükümünü yerine getirmiş kabul edilmektedir. Zira banka, lehtar ile yaptığı sözleşmede, muhatap ile teminat mektubu sözleşmesi yapmayı değil, muhataba lehtarın talebine uygun olarak dar ve teknik anlamda teminat mektubu önerisinde bulunmayı borçlanmaktadır. Teminat mektubu ile güvence altına alınan riskin gerçekleşmesi halinde banka, muhatabın uğradığı zararı karşılayacaktır. Elbette bankalar da muhatap ile yapacakları sözleşme sebebi ile üstlendikleri riski güvence altına almak için, lehtardan ve/veya lehtar yanında üçüncü kişilerden, kontrgaranti olarak nitelendirilen aynî ya da şahsî teminat almaktadırlar. Güvence altına alınan riskin gerçekleşmesi hâlinde muhataba ödeme yapan banka, kontrgaranti aracılığı ile rücu edebilecektir.13 Yargı kararlarına bakıldığında, teminat mektubunun sahteliği ile ilgili iddiaların, verilen kontrgarantinin serbest bırakılması için yapılan çabalardan kaynaklandığı görülmektedir. III. BANKA ILE MUHATAP ARASINDAKI İLIŞKININ (TEMINAT İLIŞKISI) KURULUŞU Banka, lehtar ile yapmış olduğu teminat mektubu temin etme sözleşmesi ya da karşılık ilişkisi sebebi ile üstlenmiş olduğu yükümlülüğe binaen, temel ilişkinin alacaklısı teminat mektubu ilişkisinin muhatabı ile dar ve teknik anlamda teminat mektubu sözleşmesi yapacaktır. Banka, şartları ve kapsamının temel ilişkide belirlendiği ve lehtarın talebine uygun olarak hazırlayacağı teminat mektubu önerisini muhataba iletecek, muhatabın kabul iradesi ile dar ve teknik anlamdaki teminat mektubu sözleşmesi kurulacaktır. Bu yapı dolayısıyla uygulamada banka ile muhatap arasındaki ilişki garanti sözleşmesi olarak değil aksine garanti beyanı olarak da ifade edilmektedir. Bu anlayışa göre banka ile muhatap arasındaki ilişkinin sözleşme olarak kabul edilmesinin, taraf 12 Graf von Westphalen, s.336 vd.; Doğan, s. 288 vd.; Tekinalp, s.525 vd. 13 Geniş bilgi için bkz. Mülbert, s.9 vd.; Kleiner, s. 178 vd.; Reisoğlu, s.303 vd.; Kontrgaranti sözleşmesinin yapılmamış olması hâlinde banka, yaptığı ödemeyi, vekaletsiz iş görme, eksik teselsül ya da sebepsiz zenginleşme ilişkisine dayalı olarak lehtara rücu edebileceği kabul edilmektedir. Bkz. Emin Cem Kahyaoğlu, Banka Garantileri, İstanbul 1996, s.100 vd.; Doğan, s.252 vd.; Reisoğlu, s.274; Barlas, s.80 vd.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1