300 Teminat Mektuplarında Sahtelik İddialarının Değerlendirilmesi rak görece yüksek ya da düşük olmasına göre farklılaşmaktadır.31 Banka ile muhatap arasındaki dar ve teknik anlamdaki teminat mektubu sözleşmesinin şekle bağlı olmaması,32 sözleşmenin kuruluş aşaması ve tabii ki riskin tazmini aşaması bakımından önem arz etmektedir. Uluslararası ticari ilişkiler ile miktar olarak görece yüksek olan teminat mektubu sözleşmelerinin kuruluşunda, bankalar, lehtarın talebine uygun olarak hazırladıkları teminat mektubu önerisini muhataba ön bilgi bağlamında göndermekte ve muhatabın onay vermesi ile dar ve teknik anlamdaki teminat mektubu sözleşmesi önerisine son hâli verilerek muhataba gönderilmektedir. Bu ihtimalde dar ve teknik anlamdaki teminat mektubu sözleşmesi, sözleşmelerin kuruluşuna ilişkin genel kurallara uygun cereyan etmektedir.33 Miktar olarak görece düşük olan ülke içi ticari ilişkilerden doğan riskin güvence altına alınması amacına hizmet için yapılan teminat mektubu sözleşmelerinde, sözleşmenin kuruluş süreci bir hayli farklı işlemektedir. Zira bankalar, teminat mektubu verilmesi için talepte bulunan lehtar ile yaptıkları teminat mektubu temin etme ya da karşılık ilişkisini konu alan hukukî niteliğinin vekalet olduğu kabul edilen sözleşmeye “teminat mektuplarının (bankalarca hazırlanan genel işlem şartları niteliğindeki sözleşmede, teminat mektubu ifadesine yer verilse de henüz taraflar arasında sözleşme kurulmadığından, teminat mektubu önerisinden bahsedildiği şeklinde anlaşılmalıdır) yazılı talimat vermek suretiyle olsa da muhataba veya başkalarına tevdiini, teminat mektubunun onlara tesliminin bankadan istenemeyeceği” yönünde hükümler koymaktadırlar. Banka ile lehtar arasındaki karşılık ilişkisine konulan bu tür hükümler, dar ve teknik anlamdaki teminat mektubu sözleşmesinin kurulması bağlamında bir kısım hukukî problemlerin doğumuna sebep olmaktadır. Bankanın, lehtar ile yaptığı teminat mektubu temin etme sözleşmesi ya da karşılık ilişkisinde, önerinin muhataba ulaştırılmasının bankadan istenemeyeceği yönündeki hükmün sözleşme özgürlüğü kap31 Geniş bilgi için bkz. Doğan, s.132 vd. 32 Samhat, Rn.95; Aynı yönde, İBK 13.12.1967 T. ve E. 1966/16-K. 1967/7. 33 Bkz. Graf von Westphalen, s.109 vd.; Doğan, s.126 vd. Bu hâlde, önbilgi ile önerinin karışması ihtimal dahlinde olduğu için, önbilginin tereddüde mahal bırakmayacak şekilde açıklanması, doğrusu “önbilgi” olduğunun açıkça ifade edilmesi doğması muhtemel karışıklıkları bertaraf edecektir.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1