306 Teminat Mektuplarında Sahtelik İddialarının Değerlendirilmesi muhataba ulaştırılırsa herhangi bir problem çıkmayacak, muhatabın kabul iradesini gösteren teyit talebinde bulunması ile dar ve teknik anlamdaki teminat mektubu sözleşmesi kurulmuş olacaktır. Lehtar, bankanın hazırlayıp muhataba ulaştırılması için kendisine verdiği teminat mektubu önerisini mekanik yöntemlerle çoğaltıp orijinal metni kedinde tutarak muhataba çoğaltılmış metni verirse, sözleşmenin kurulma ve dolayısıyla bankanın sorumluluğunun başlama anının tespiti çeşitli problemleri de beraberinde getirmektedir. Zira yargı kararlarında bankanın iradesini yansıtan teminat mektubu önerisini konu alan metnin orijinal ya da mekanik araçlarla çoğaltılmış hâlinin muhataba ulaştırılmasına etkisi hususunda farklı değerlendirmelerin yapıldığı görülmektedir.45 Muhataba ulaşan metnin niteliğini de nazara alarak, muhatabın kabul iradesi ya da teyidin dar ve teknik anlamdaki teminat mektubu sözleşmesinin kuruluşuna etkisini uygulamada karşılaşılan iki hâl nazara alınarak ele almakta fayda var.46 45 Yargıtay’ın nispeten eski tarihli kararlarında, mekanik araçlarla çoğaltılmış mektup metnine teyit verilmesi sebebi ile bankanın haksız fiil sorumluluğu bağlamında değerlendirmelerine rastlanmaktadır. 11.HD. 13.12.1990 T ve E.1989/3737-K.1990/7248, Okçuoğlu, s.392 vd. 46 Uygulamada karşılaşılan bir problem; teminat mektubu düzenlemekle yetkilendirilen banka çalışanı, banka kayıtlarına girmeden teminat mektubu önerisi ile bankanın teyit yazısını hazırlayıp lehtar aracılığı ile muhataba ulaştırmaktadır. Bu hâlde banka, adam çalıştıranın sorumluluğu hükümleri çerçevesinde sorumlu olacaktır. Yargıtay kararında da benzer gerekçelere yer verilmektedir. Banka çalışanı tarafından teminat mektubu ve teyit yazısının hazırlanarak banka dışında verilmesinden doğan uyuşmazlıkta Yargıtay, “bir güven kurumu olan bankaların gerekli özeni göstererek en üst düzeyde tedbir alma yükümlülüğü altında bulunduğundan ağır kusurlu tarafın davalı banka olduğu, davacının teminat mektubunun teslim alınmasında gerekli özeni göstermediği gibi, teslim alınması sonrasında da davalıdan ekonomik hayatın olağan akışına uygun olarak gerekli teyidi almadığı… bankaların güven kurumu olup, en hafif kusurlarından dahi sorumlu oldukları, sahte teminat mektubunun davalı banka çalışanı tarafından imzalandığından davalının adam çalıştıran sıfatıyla” sorumu olduğu yönünde hüküm kurmuştur. Muhalefet şerhinde, “davalı banka TBK 116/3. maddesi gereğince yardımcı kişi konumunda olan banka çalışanının eylemi nedeniyle davacıya garanti ettiği mektup bedeli açısından asli sorumlu olup, davacıya nazaran sorumluluğunun eşit olduğu yönündeki Daire bozması garanti sözleşmesinin niteliğine uygun düşmemiştir. Teminat mektubu ilişkisi içinde davacının lehtar ile birlikte el ve iş birliği içinde olduğuna ilişkin açık bir delil sunulmadığı takdirde teminat mektubunun banka dışında bir mekânda teslim alınmış olması ve teyit zorunluluğu bulunmadığı halde teyit alınmamış bulunması muhatabın kusurunu artıran neden olarak kabul edilemez.” gerekçesine yer verilmiştir. 11 HD, 01.10.2019 T ve E.2018/633-K.2019/6021. Ancak, konu ile ilgili yargı kararlarında istikrar olduğunu söyleyebilmek mümkün değil. Geniş bilgi için bkz. Doğan, s.135 vd.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1