307 TBB Dergisi 2025 (176) Vahit DOĞAN a. Öneri ve Teyidin Birlikte Ulaşması Türk bankacılık uygulamasında, teminat mektubu önerisi ile teyit yazısının hazırlanıp aynı anda lehtar aracılığı ile muhataba ulaştırıldığı görülmektedir. Yukarıda ifade edildiği gibi, teyit, bankanın muhataba yapmış olan öneri iradesinin varlığını doğrulama amacına hizmet etmektedir. Dolayısıyla öneri ile aynı anda teyit yazısının muhataba ulaşması, öneriden başka bir anlam taşımayacak, bankanın öneri iradesinin doğrulanması sonucunu doğurmayacaktır. Yani bankanın öneri iradesi ile teyit (doğrulama, gerçekleme) iradesinin aynı zamanda muhataba ulaşması, teyide bağlanan kabul iradesinin bankaya ulaşması sonucunu doğurmayacaktır. Bu hâlde, teyidin bankanın iradesini doğrulama fonksiyonundan bahsedilemeyeceği için lehtar aracılığı ile teminat mektubu ve teyit iradesinin aynı anda muhataba ulaştırılmasının banka ile muhatap arasındaki dar ve teknik anlamdaki teminat mektubu sözleşmesinin kuruluşuna olumlu ya da olumsuz etkisi olmayacaktır. Uygulamada teminat mektubu önerisi ile teyit iradesinin birlikte muhataba ulaştırıldığı hâllerde, teminat mektubu metninin mekanik araçlarla çoğaltılmış hâlinin (teyit yazısının orijinal ya da çoğaltılmış olması önemli değil) muhataba verildiği görülmektedir. Güvence altına alınan riskin gerçekleşmesi hâlinde banka ödeme yapmaktan kaçınmakta ve muhatap da zarara uğramaktadır. Bu hâlde uğranılan zarardan banka ile muhatabın birlikte sorumlu olmaları gerektiğinin kabulü gerekir. Şöyle ki, banka teminat mektubu metnini ve teyit yazısını lehtar aracılığı muhataba ulaştırmış, muhatap da kendisine gelen yazılı metinlerin geçerliliğine güvenmiş, kabul iradesini bankaya bildirmemiştir. Yargı kararlarında da aynı esas kabul edilmektedir. Kararda,47 muhatap şirketin “dava dışı şirketten aldığı banka teminat mektuplarına ilişkin davalı bankadan doğrudan kendisi teyit yazısı almamış, dava dışı şirketin kendisine sunduğu teyit yazısı ile yetinmiş, teminat mektuplarının doğruluğu konusunda araştırma yapmamış ve bu şekilde zararı doğuran fiilin doğmasında etkili” olduğu gerekçesi ile muhatabın da birlikte (müterafik) kusuru olduğu yönünde hüküm kurmuştur.48 47 İstanbul 5 ATM, 17.05.2022 T ve E.2018/140-K.2022/414. 48 Kararın istinaf edilmesi üzerine İstinaf Mahkemesi, “Banka teminat mektubunun aslının muhataba ulaşmaması hâlinde banka ile muhatap arasında geçerli bir te-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1