311 TBB Dergisi 2025 (176) Vahit DOĞAN rak banka ile muhatap arasında dar ve teknik anlamdaki teminat mektubu sözleşmesinin kurulup kurulmadığının değerlendirilmesi doğru olmasa gerekir.60 Yargıtay da benzer kararlar vermektedir. Kararda,61 “Banka teminat mektupları, kıymetli evrak niteliğinde olmayıp, somut olayda davalı bankanın davaya konu teminat mektubunu düzenledikten sonra muhatap yerine lehdara teslim etmesi yine aynı şekilde kendisine lehdar tarafından iade edilen teminat mektubuna ilişkin olarak durumu muhataptan sormak suretiyle işlem yapması gerekirken, değinilen hususların yerine getirilmemesi davalı banka yönünden kusur teşkil etmekte ve davacı muhataba karşı tazminat sorumluluğunu gerektir”diğine hükmedilmiştir. Banka ile lehtar arasında yapılan ve karşılık ilişkisi olarak nitelendirilen teminat mektubu temin etme sözleşmesine, “muhataba veya başkalarına tevdiinin, teminat mektubunun onlara tesliminin” bankadan istenemeyeceği yolunda hüküm konulması bankanın sorumluluğunu ortadan kaldırmayacaktır. Çünkü bankalar, güven kurumu olarak görülmekte62 ve Türk hukukuna göre yetkili makamlarca verilen izne dayalı olarak faaliyet göstermektedirler.63 Hâl böyle olunca, bankalar TBK. m.115/III çerçevesinde, hafif kusurlarından dahi sorumludurlar. Bankalar kendilerine verilen izne dayanarak faaliyet gösterdiklerine göre, kendilerine tahmil edilecek hata veya eksikliklerden sorumlu olmaları gereklidir. Ancak, bankalar kendilerinden beklenen bütün ihtimamı göstermelerine rağmen, kullandıkları vasıtalar sebebi ile oluşacak hata veya eksikliklerden sorumlu olmayacaklardır. Somut olayın özelliğine göre lehtarı vekil ya da yardımcı kişi tayin etmesi bankadan beklenen ihtimamı gösterdiği şeklinde değerlendirilebilirse, sorumsuzluk kayıtları geçerli olacak aksi halde sorumluluktan kurtulamayacaktır. Ancak her hâl ve şartta muhatap ile dar ve teknik anlamda teminat mektubu sözleşmesi yapma yükümü altına giren banka, teminat mektubu önerisini lehtar aracılığı ile muhataba ulaştırmış ise, basiretsiz davrandığına karine teşkil edecektir. Lehtar aracılığı ile muhataba teminat mektubu önerisinde bulunulduğunda, muhatap, kendisine ulaşan öneriye yönelik kabul irade60 Teoman, s.111 vd. 61 11 HD, 28.11.2011 T ve E.2009/14190-K.2011/15962. 62 HGK, 08.11.2022 T ve E.2018/633-K.2019/6021. 63 Tunçomağ, s.831; Gürbüz, s.62 vd.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1