328 Trafik Kazalarının Neden Olduğu Sürekli İş Görmezlik Hallerinde Tazminat Hesaplama Yöntemlerinin Karşılaştırılması Hesap tarihinden sonraki aktif ve pasif dönem tazminat hesaplamalarının stokastik yapısı gereği ise yaşam olasılığı ve faiz oranını içinde bulunduran komütasyon fonksiyonları kullanılarak bu dönemlere ilişkin tazminat hesapları aşağıdaki şekilde yapılır. 9 İşlemiş dönemin deterministik yapısı gereği bu döneme ait kişinin hak ettiği tazminat tutarı; söz konusu dönemdeki gelir, süre, maluliyet ve kusur oranı ekseninde aşağıdaki formül ile hesaplanır. İş ş ö = İş ş ö ü Hesap tarihinden sonraki aktif ve pasif dönem tazminat hesaplamalarının stokastik yapısı gereği ise yaşam olasılığı ve faiz oranını içinde bulunduran komütasyon fonksiyonları kullanılarak bu dönemlere ilişkin tazminat hesapları aşağıdaki şekilde yapılır. ö = ℎ ü ö = ℎ ş ü Bu hesaplamalarda gelirin kişiden kişiye değişiyor olması nedeniyle gelirin doğru tespiti oldukça önemli olup kişinin geliri, gelir belgesinin olup olmaması, çocuk, öğrenci, ev hanımı veya emekli olması gibi unsurlar ekseninde değişkenlik göstermektedir. Yerleşik Yargıtay Kararları’na göre geliri belgelenemeyen ve çalışma yaşında olan kişilerin geliri AGİ dahil Asgari Ücret tutarları ekseninde hesaplamalara dahil edilirken, sürekli sakatlık durumu yaşayan kişinin çocuk, ev hanımı veya emekli olması durumunda AGİ hariç Asgari Ücret tutarları Bu hesaplamalarda gelirin kişiden kişiye değişiyor olması nedeniyle gelirin doğru tespiti oldukça önemli olup kişinin geliri, gelir belgesinin olup olmaması, çocuk, öğrenci, ev hanımı veya emekli olması gibi unsurlar ekseninde değişkenlik göstermektedir. Yerleşik Yargıtay Kararları’na göre geliri belgelenemeyen ve çalışma yaşında olan kişilerin geliri AGİ dahil Asgari Ücret tutarları ekseninde hesaplamalara dahil edilirken, sürekli sakatlık durumu yaşayan kişinin çocuk, ev hanımı veya emekli olması durumunda AGİ hariç Asgari Ücret tutarları dikkate alınarak hesaplama yapılmaktadır. Sürekli sakatlık durumu yaşayan kişinin öğrenci olması durumunda ise mezuniyeti sonrası eğitimini aldığı meleğe ilişkin ilgili meslek kuruluşlarından ya da TUİK Kazanç Sorgulama biriminden ilgili mesleğe ilişkin olarak ortalama gelir tutarları belirlenebilmektedir. Kişinin gelir belgesi söz konusu ise belgelenen gelir tutarları ekseninde hesaplama yapılarak tazminat tutarı belirlenmektedir. Bu çalışmada gelir parametresi asgari ücret tutarları olarak kabul edilerek hesaplamalar yapılmıştır. B. Progresif Rant Yöntemi Progresif kelimesi İngilizce kökenli “progressive” kelimesinde alınmıştır. Tanım olarak “giderek ilerleyen” ve rant kelimesi ise Fransız kökenli “rente” kelimesinden türetilmiş sözlük anlamı “getirim” olarak tanımlanır. Dolayısıyla progresif rant kavramı, “giderek ilerleyen getirim” biçiminde ifade etmek mümkündür.14 Progresif rant yönteminde de aktüeryal yöntemde olduğu gibi işlemiş dönem tazminat tutarı 14 Kaya ve Karaman, s. 411.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1