s. 337-392 TBB Dergisi 2025 (176) “TÜRK’ÜN RUHUNDAN DOĞAN KANUNLAR İSTERİZ”: ERKEN CUMHURİYET DÖNEMİNDE MEDENİ HUKUK YAPIMINA YÖNELİK ÜÇ GÖRÜŞ VE HUKUK POLİTİKASININ DEĞİŞİKLİĞİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME "WE DEMAND LAWS ROOTED IN THE SPIRIT OF THE TURK": AN EVALUATION OF THREE PERSPECTIVES ON CIVIL LAWMAKING AND THE TRANSFORMATION OF LEGAL POLICY IN THE EARLY REPUBLICAN ERA Çağatay ŞAHİN* Özet: Osmanlı İmparatorluğu’nda Batı temelli hukuk alımı tartışmaları Osmanlı-Türk aydınları arasında ideolojik bir kutuplaşmayı çok farklı boyutlarıyla sunmaktadır. Bu kutuplaşma Türkiye’de çağdaşlaşma serüveninin bir yansıması üzerinden hukukun oluşumunun nasıl olması gerektiği yolunda çeşitlilik göstermektedir. Burada özel hukuk alanı büyük önem arz etmektedir; zira başta aile hayatı olmak üzere medeni hukukun hangi kaynaklar üzerinden şekillenmesi gerektiği yolundaki ayrışmalar politik alandaki kutuplaşmalardan bağımsız değildir. İslamcı, Türkçü ve Batıcı kanatlar arasında hukukun toplum mühendisliği yolunda bir işlev görüp göremeyeceği ve burada medeni hukukun nasıl teşekkül edeceği hususu büyük tartışma konusudur. Ayrıca hukuk alımı veya yapımı, hâkime hak dağıtma faaliyetinde takdir yetkisinin ve hukuk yaratma faaliyetinin hangi sınırlar içerisinde tanınacağının doğrudan belirleyicisi olmaktadır. Çalışma milli bir medeni hukukun nasıl olması gerektiği konusunda o dönemdeki akımların yerleşik ideolojik pozisyonlarını ve tasarılarını hukuk teorisi üzerinden tartışmayı amaçlamaktadır. Anahtar Kelimeler: Medeni Kanun, Örf ve Âdet Hukuku, Resepsiyon, Kodifikasyon, Tarihçi Hukuk Okulu Abstract: In the Ottoman Empire, debates surrounding the reception of Western-oriented legal systems reveal a multifaceted * Dr. Arş. Gör., Hacettepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Felsefesi ve Sosyolojisi Anabilim Dalı, ORCID: 0000-0002-6184-5053, Makalenin Gönderim Tarihi: 10.12.2024, Kabul Tarihi: 08.01.2025
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1