24 Soykırım Sözleşmesinin Gazze’de Uygulanması Davasında Uluslararası Adalet Divanı’nın İlave İhtiyati Tedbir Kararı ulaşmasının engellenmesi Soykırım Sözleşmesi madde II’de soykırım olarak nitelenen beş fiilden dördünün silahlı saldırıların yanında temel ihtiyaç maddelerinden mahrum bırakmakla işlenmesi (veya işlenme riskini) sonucunu ortaya çıkardı. Ablukanın soykırım aracına dönüşmesi insani yardımı asıl mesele haline getirdi. İnsani yardımın ihtiyati tedbirlerin konusu olması Soykırım Sözleşmesi’nin Gazzelilere tanıdığı hakların korunması lüzumundan kaynaklanmaktadır. Önceki kararlarında aldığı tedbirler neredeyse tamamen insani yardımlar üzerine olan Divan konuyu bu defa kısa ve “kısıtlı” bir şekilde ele almıştır.47 Önceki kararlar teyit edildiğine göre onlarda öngörülen insani tedbirlerin devam ettiği dolayısıyla bu hususta boşluk bulunmadığı söylenebilir. Fakat ilk kararından beri birçok hususu tekrarlayan Divan konunun önemine binaen insani yardım meselesinde de aynı yolu izleyebilirdi. Ayrıca, İsrail’in Gazze’de silahlı kuvvet kullanmasının konu ve yer bakımından oldukça sınırlı bir şekilde yasaklanması, önceki kararlardaki bütün Gazze’ye insani yardım öngören tedbirler geçerli olmaya devam etse bile, insani yardımların Refah dışında nasıl gerçekleşeceğini belirsiz hale getirmiştir. Refah sınır kapısı bölgeye dışarıdan insani yardım girişinde en önemli geçiş noktasıdır. Mevcut durumda Filistinlilerin büyük çoğunluğunun Refah’ta olması özellikle bu sınır kapısına vurgu yapılmasına sebep olmuştur. Ancak, İsrail sistematik olarak yardım konvoylarını engellemekte hatta askeri hedef yapmaktadır.48 Dolayısıyla kapının 47 Divan 26 Ocak ve 28 Mart kararlarında mevcut ve muhtemel durumları dikkate alarak insani tedbirler öngörmüştür: “Kara geçiş noktalarının kapasite ve sayılarının artırılması ve gerekli olduğu sürece açık tutulması da dâhil olmak üzere, Gazze’deki Filistinlilere gıda, su, elektrik, yakıt, barınma, giyim, hijyen ve sağlık ihtiyaçlarının yanı sıra tıbbi malzeme ve tıbbi bakım da dâhil olmak üzere acilen ihtiyaç duyulan temel hizmetlerin ve insani yardımın ilgili tüm taraflarca engelsiz bir şekilde sağlanması için Birleşmiş Milletler ile tam bir işbirliği içinde gerekli ve etkili tüm tedbirleri gecikmeksizin alınması” (Order 28 March, § 51). Refah kapısıyla ilgili tedbiri yeni bir tedbirden ziyade önceki insani tedbirlerin özel bir durumla ilgili yorumlanıp açıklığa kavuşturulması olarak görebiliriz. 48 İsrailli yetkililerin konuya bakışını gösteren bir örnek olarak İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı’nın insani yardım konvoylarına yapılan saldırılarla ilgili bir soruya verdiği cevabı anabiliriz: “Yardım kamyonlarını esas durdurması gereken Kabine’dir” (Ben Gvir: The cabinet should be stopping Gaza aid trucks — not protesters), The Times of Israel, 19 May 2024, nakleden Hâkim Nolte, Order 24 May, Declaration of Judge Nolte, § 23.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1