Türkiye Barolar Birliği Dergisi 176.Sayı

348 “Türk’ün Ruhundan Doğan Kanunlar İsteriz”: Erken Cumhuriyet Döneminde Medeni Hukuk Yapımına Yönelik Üç Görüş ve Hukuk Politikasının Değişikliği Üzerine Bir Değerlendirme Diğer bir ifadeyle radikal kanat izleyeceği hukuk politikasında bu gibi büyük değişikliklerden faydalanmış gözükmektedir.34 Buradan hareketle Seyyid Bey döneminin hukuk politikasında ağırlığını sürdüren organik gelişim tezinin Mustafa Necati Bey ile değişim gösterdiği ve Mahmut Esat Bey ile sert bir dönüşüme uğradığı ifade edilmelidir. II. DEVRIMCI BIR POZITIVIST OLARAK MAHMUT ESAT BEY VE TÜRK HUKUK POLITIKASININ DEĞIŞIMI Adliye Vekilliğine atanan Mahmut Esat Bey, Mustafa Necat Bey’den 22 Kasım 1924 tarihinde görevi devralmıştır. 5 Kasım 1925 tarihinde Ankara Hukuk Mektebi’nin açılışında konuşan Gazi Mustafa Kemal yeni bir hukuk rejiminin eski hukuku temelinden kaldırma yoluyla olacağını ve bu temelde gerçekleşen kanunlarla yeni hukukçu neslinin yetişmesini hedeflediklerini ifade etmiştir.35 Ardından Hukuk Mektebi’nin kurulma amacı hakkında ulusun yüksek yararlarını gözetecek ve çağdaş bilimlerle uygarlık ilkelerini benimseyecek çağdaş bilimler ışığında ilerleneceğini ifade eden Mahmut Esat Bey konuşmasında cumhuriyetin hukuk politikası ile ilgili olarak İslam hukukunun yeniden tanzimini destekleyenlere ilişkin eleştirilerde bulunmuştur: “(...)Mukadderatını bir Arap müçtehitinin sözlerine bağlı görecek kadar Türk ulusunun bilinçten, anlayıştan, düşünceden yoksun olduğunu kim söyleyebilir? Türk’ü böyle ağır suçlama altında bırakmaya kimin hak ve yetkisi vardır? Böyle bir tarih var ise ki vardır, onun yanması ve kül olması gerekir. Fıkıh ve onun müntesipleri tarihin en büyük evreninde istibdat ve bozgunların gerekçesi oldular. Böyle sakat ve bozuk ilkelerle Türk ulusu gibi büyük bir ulusun mukadderatı yirminci yüzyıl ortasında yönetilebilir mi? Ayıp ve günah değil midir36?” 34 Seda Örsten Esirgen, “Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türk Hukukunda Kanunlaştırma Hareketleri”, Adalet Dergisi, Ankara 2019, S. 62-63, s. 462-463. 35 “(...) Büsbütün yeni kanunlar vücude getirerek eski esasatı hukukiyeyi temelinden kal‘etmek teşebbüsündeyiz. Ve yeni esasatı hukukiye ile elifbasından tahsile başlıyacak bir yeni hukuk neslini yetiştirmek için bu müessesatı açıyoruz.” Sadi Borak/Utkan Kocatürk (der.), Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri I-III, Atatürk, Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Araştırma Merkezi, Divan Yayıncılık, Ankara 2006, s. 249. 36 Metin Prof. Dr. Coşkum Üçok tarafından sadeleştirilmiştir. Ankara Hukuk Fakültesi 40. Yıl Armağanı, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, No: 210, Ankara 1966, s. XXVIII.

RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1