25 TBB Dergisi 2025 (176) Mehmet Emin ÇAĞIRAN İsrail tarafının açık tutulması ve yardımların sınırdan geçmesi kadar içeride yardımların yerine ulaşmasının engellenmemesi de hayati önemi haizdir. Tedbirde bunu sağlamaya yönelik bir açıklama bulunmamaktadır. Eksik kalan bir diğer husus da Gazze ve Refah’taki şartlar dikkate alındığında insani yardımın engellenmesine yönelik her türlü faaliyetin soykırım olarak nitelendirileceğini hatırlatan bir ikazdır; böyle bir ikazın İsrail tarafından gelecek muhtemel engelleri (en azından kısmen) caydırıcı rol oynayacağı söylenebilir. Burada bir eksikliğe işaret etmemiz kendimizi Divan’ın yerine koyarak ne yapması gerektiğini söylemek amacı taşımamaktadır. Eksiklik değerlendirmemiz, Divan’ın öncekiler dâhil bütün kararlarında Gazze’deki hayat şartlarının dayanılmaz bir noktaya geldiğini ve insani yardım sağlanmaması halinde on binlerce Filistinlinin açlıktan ve hastalıktan hayatı kaybetme riskiyle karşı karşıya olduğunu vurgulamasına ve yukarıda Order 28 March, § 51’e atıfla andığımız tedbirde olduğu gibi bu meseleyi teferruatıyla düzenlemeye çalışmasına49 (söz konusu insani tedbir oybirliğiyle kabul edilmiş, diğer tedbirlere muhalefet eden Hâkim Sebutinde ve İsrail’in atadığı ad hoc Hakim Barak da müspet oy kullanmıştır) rağmen durumun daha da kötüleştiği tespiti yaptığı bir zamanda insani yardım teminini sağlama almak için gerekli tedbirleri almamasına işaret etmektedir. D. Delillerin Toplanması ve Rapor Yükümlülüğü 24 Mayıs kararında alınan üçüncü tedbir delillerin toplanmasını konu edinmektedir. Divan bu amaçla İsrail’den “soykırım iddialarını araştırmak üzere BM’nin yetkili organları tarafından görevlendirilen herhangi bir soruşturma komisyonu, gerçekleri araştırma misyonu veya diğer araştırma organlarının Gazze Şeridi’ne engelsiz erişimini sağlamak için etkili tedbirler” almasını istemektedir. İhtiyati tedbirlere konu olan insani yardım, askeri operasyonlar gibi diğer hususlarda olduğu gibi bu konuda da Divan’ın başlangıçtan itibaren deyim yerindeyse “dağınık” yaklaşımı dikkat çekmektedir. Ortada bir soykırım iddiası varsa ve Divan bu iddiayı – prima facie de olsa – kabul edilebilir bulmuşsa bu 49 Söz konusu insani tedbir oybirliğiyle kabul edilmiş, diğer tedbirlere muhalefet eden Hâkim Sebutinde ve İsrail’in atadığı ad hoc Hâkim Barak da müspet oy kullanmıştır.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1