Türkiye Barolar Birliği Dergisi 176.Sayı

382 “Türk’ün Ruhundan Doğan Kanunlar İsteriz”: Erken Cumhuriyet Döneminde Medeni Hukuk Yapımına Yönelik Üç Görüş ve Hukuk Politikasının Değişikliği Üzerine Bir Değerlendirme tif hukuklarına benzer biçimde gözlenmektedir. Güriz’in burada ifade ettiği gibi bu durum siyasi tarih-hukuk tarihi ilişkisi bakımından düşünüldüğünde ekseriyetle iradeci pozitivizmden normativist pozitivizme geçişi gerektirmiştir.153 Bu bağlamda Türk hukuku, içerisinde tabiî hukuk ögeleri barındırmakla beraber hukuk geleneğine uygun biçimde pozitivist görüşe bağlıdır. Türk Medeni Kanunu, Türk Ceza Kanunu, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu ve Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 2000’li yıllara devamlılık göstermesi bu bağlamda değerlendirilebilir.154 Türk Medeni Kanunu, birinci maddede açık şekilde görüldüğü gibi Fransız ve Avusturya’daki benzerlerinde bulunan “kanunun tamamiyeti fikri”nden uzaktır. Hukuk dışı kaynaklardan istifade imkânının oldukça geniş olması, kanunun her meseleyi detaycı bir biçimde tanzim etme anlayışından uzak olduğunu göstermektedir.155 Young’un ifadesiyle söylemek gerekirse İsviçre Medeni Kanunu’nun mimarı Eugen Huber156’in hukuk düşüncesi, kanunu verili şekilde bir “eksiklik” olarak anlamaktadır; zira hukuk toplumsal ilişkiler içerisinde kaçınılmaz şekilde bir oluş halindedir, eksiksiz olan hukuktur. Hukuk yargıçların içtihadî faaliyetleri yoluyla gelişmesini sürdürür ve metinler içerisinde sınırlanamaz, onların sınırlarıyla bağlı görülemez.157 1930’lu yıllarda realistlerin ilgilendiği problemlerin Türk hukuku tartışmalarına farklı yollardan yansıdığını ifade eden Gürkan ise geleneksel hukuk anlayışının hukuku kaide ve kararlar toplamı olarak görmesini eleştiren Amerikan Hukuki Realizmine hâkim olan kanun-doktrin-tatbikat farklılığı eleştirisinin içtihadî faaliyetle ilgili olarak Türk hukukunda belirgin hale geldiğini ifade etmektedir. Amerikan Realizminin 153 Güriz, s. 422. 154 Güriz, s. 418-420. 155 Kemal Fikret Arık, “Medeni Kanunun Yorumu”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, Ankara 2015, C.3, S. 1, s. 27, 156 Morandiére 19. yüzyılda medeni kanun hazırlama işinin bir hükümet tarafından bu alanda uzman bir kimseye tahmil yoluyla gerçekleştirildiğini ifade etmektedir. İsviçre hükümeti’nin Eugen Huber’e olan tevdi veya Hollanda hükümetinin 1839’da kanunun tadili için Profesör Marjers’i görevlendirilmesi bunun başlıca örnekleri konumundadır. Fransa ise 1945 yılında bu yolu tercih etmeyerek tadil konusunda yüksek mahkeme üyeleri, noterler, avukatlar ve hukuk profesörlerinden oluşan on iki üyeli bir komisyon oluşturmayı seçmiştir. Morandiére, s. 721. 157 M. Walter Young, “Eugene Huber Ve İsviçre Medeni Kanununun Ruhu (1849- 1923)”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Ankara 1949, C. 6, S. 1, s. 171.

RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1