29 TBB Dergisi 2025 (176) Mehmet Emin ÇAĞIRAN rarlarında ise bilgilendirmenin rapor şeklinde olması öngörülmüştür. Anılan iki davada erga omnes yükümlülüklerin ihlali söz konusudur; taraflardan birisi ihtilafın sebebini teşkil eden çatışmalara doğrudan karışmamıştır ve Divan sadece davalı devletten tedbirlerin uygulanmasıyla ilgili rapor talep etmektedir.59 Gambiya v. Myanmar Davasında Divan Myanmar’dan karar tarihinden itibaren dört ay içerisinde ilk raporunu ve daha sonra nihai karar verilinceye kadar her altı ayda bir yeni rapor vermesini istemiştir.60 İncelediğimiz davada 26 Ocak ve 28 Mart kararlarında yer alan rapor yükümlülüğü aynı kelimelerle 24 Mayıs kararında da tekrarlanmaktadır: “İsrail bu kararın uygulanması için aldığı tüm tedbirler hususunda karar tarihinden bir ay içerisinde Divan’a bir rapor sunacaktır”.61 Divan’a verilen raporların içeriğiyle ilgili davacı devlet bilgilendirilmekte fakat raporlar yayımlanmamaktadır. Bilgilendirme ve rapor verme taleplerine uyulmaması halinde bir belirsizlik söz konusudur. Bu konuda Divan’ın uygulamada yerleşmiş, düzenli bir yaklaşımından bahsetmek güçtür. Kimi davalarda verilen kararlarda ilgili tarafların bilgilendirme yaptığı belirtilmiş, kimi kararlarda konuya hiç değinilmemiştir.62 Farklı bir uygulama olarak Gambiya v Myanmar Davasında BM Genel Sekreterinin davayla ilgili açıklamasında ve BM Genel Kurulunun kararında Myanmar’ın rapor yükümlülüğünü düzenli bir şekilde yerine getirdiğini not ettiklerini belirtelim.63 İncelediğimiz davada ise verilen ihtiyati tedbir kararlarında bir önceki kararda talep edilen raporun İsrail tarafından zamanında sunulduğuna dair bilgi paylaşılmıştır.64 Bilgilendirme ve rapor talebi 59 The Gambia v. Myanmar, Provisional Measures, Order of 23 January 2020, I.C.J. Reports 2020, § 86/4; Order 24 May, § 57/3. 60 Order of 23 January 2020, I.C.J. Reports 2020, § 86/4. 61 Order 24 May, § 57/3. 62 Teferruatlı bilgi için bk. K. Oellers-Frahm, “Article 41” in The Statute of ICJ, A Commentary, 71-72. 63 United Nations, Press Release: Secretary-General Welcomes International Court of Justice Order on The Gambia v. Myanmar Genocide Convention Case, SG/ SM/19946, 23 January 2020; UN General Assembly, Resolution adopted on 31 December 2020 on Situation of human rights of Rohingya Muslims and other minorities in Myanmar, UN Doc. A/RES/75/238, 4 January 2021. 64 “İsrail, 26 Şubat 2024 tarihinde, bu amaçla belirlenen süre içerisinde, Divan’ın 26 Ocak 2024 tarihli ihtiyati tedbir kararının 86. paragrafının 6. bendi uyarınca alınan tüm tedbirlere ilişkin bir rapor sunmuştur. Güney Afrika bu rapora ilişkin gözlemlerini usulüne uygun olarak sunmuştur”. Order 24 May, § 9.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1