36 Soykırım Sözleşmesinin Gazze’de Uygulanması Davasında Uluslararası Adalet Divanı’nın İlave İhtiyati Tedbir Kararı Sonradan alınan tedbirlerin önceki tedbirleri icbar etmek amacı taşıyamayacağı iddiasına dayanak olarak İç Tüzük madde 76 (1) anılmaktadır. Söz konusu paragrafta Divan’a nihai karardan önce ihtiyati tedbir kararını taraflardan birisinin talebi veya kendi inisiyatifiyle iptal etmek veya değiştirmek yetkisi tanınmaktadır. Yetkinin kullanılmasıyla ilgili zikredilen tek şart kararın durumdaki değişikliğin gereği olarak alınmasıdır; bu hususu değerlendirmek de Divan’ın takdirine bırakılmıştır. Anılan maddeden veya İç Tüzüğün ve Statü’nün herhangi bir hükmünden “ihtiyati tedbirlerde değişiklik yapılmasının amacı daha önce alınan tedbirlerin uygulanmasını sağlamak değildir” sonucu çıkmaz. Zaten böyle bir sınırlandırma anlamlı değildir. “Tedbirlerin uygulanmasını sağlamak” ifadesinden iç hukuktaki cebri icra yollarının kullanılması gibi bir durum kastediliyorsa Divan veya herhangi bir uluslararası yargı mercii bu tür bir yetkiye ve güce zaten sahip değildir. Öte yandan, kararların yerine getirilmemesinin durumu daha da kötüleştirdiği açık iken, kararlara uymamakta direnen bir devlete karşı Divan’ın önceki kararları teyit eden veya kötüleşen duruma uygun yeni tedbirler öngören bir karar alması gayet tabiidir. Divan’ın müteakip kararda herhangi bir müeyyide öngörmesi söz konusu olamayacağına göre kararın hukuken bir zorlamadan ziyade olsa olsa psikolojik veya manevi bir baskı oluşturduğundan söz edilebilir. 24 Mayıs kararı Divan’ın hem geçmiş kararlarının uygulanmamasına hem de bunun sonucu olarak durumun giderek kötüleşmesine karşı alınmıştır. Aksi takdirde dava konusu hakların geri döndürülemez şekilde ortadan kalkması ve yargılama sürecinin akamete uğraması riski vardır. Zaten bu sebepledir ki İç Tüzükte Divan’ın aynı davada birden fazla ihtiyati tedbir kararını yasaklayan bir hüküm bulunmamaktadır. Tam tersine, İç Tüzük madde 76 Divan’ı bu hususta açıkça yetkilendirmektedir; ayrıca Divan’ın geçmiş uygulamalarında birden fazla tedbir kararı aldığı davalar vardır79 ve bu uygulamalarla ilgili herhangi bir itiraz olmamıştır. 79 Mesela, Sınır Bölgesinde Yürütülen Faaliyetler Davasında (Certain Activities Carried Out by Nicaragua in the Border Area (Costa Rica v. Nicaragua)) Divan 8 Mart 2011 ihtiyati tedbir kararını müteakip 22 Kasım 2013 tarihinde ikinci bir tedbir kararı almıştır. Certain Activities Carried Out by Nicaragua in the Border Area (Costa Rica v. Nicaragua); Construction of a Road in Costa Rica along the San Juan River (Nicaragua v. Costa Rica), Provisional Measures, Order of 22 November 2013, I.C.J. Reports 2013.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1