50 Silahlı Terör Örgütü Üyeliği Suçu Özelinde Bir Tartışma: Suçüstü Hali Yargı Mensuplarına Tanınan Özel Usuli Güvencelerin İstisnası Olabilir mi? Alma Yönetmeliği’nde yer alan tanımlar da CMK’daki suçüstü tanımıyla aynıdır. 1982 Anayasası’nın “Yasama dokunulmazlığı” başlığı taşıyan 83’üncü maddesinin 2’nci fıkrası; “suçüstü” terimine yer vermiş fakat terimle ilgili herhangi bir tanımda bulunmamış, sadece ağır cezayı gerektiren suçüstü halinde milletvekillerinin TBMM’nin kararı olmadan da tutulabileceğini (yakalama), sorguya çekilebileceğini, tutuklanabileceğini ve yargılanabileceğini belirtmiştir. Bir düşünceye göre, bir milletvekiline ağır cezayı gerektiren suçüstü halinde rastlanır ve hakkında işlem yapılmazsa vahim bir skandal olacağı için böyle bir hüküm formüle edilmiştir.10 Diğer bir düşünceye göre ise; suçüstü hali, isnadın ciddiyeti hakkında kuvvetli bir karine anlamına geldiğinden bu durum milletvekili dokunulmazlığı kapsamı dışında tutulmuştur.11 Başka bir görüş ise, suçüstü halinde failin suçluluk hali şüphe ve duraksamaya yer bırakmayacak nitelikte olduğundan anılan hüküm ihdas edilmiştir.12 5237 sayılı TCK, mülga 765 sayılı TCK’dan farklı olarak, ağır hapis cezası-hafif hapis cezası ayrımına yer vermemiş, bunun yerine ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası -müebbet hapis cezası ve süreli hapis cezası sistemini benimsemiştir. Dolayısıyla Anayasa ve kanunlarda geçen ağır hapis cezasını gerektiren “suçüstü hali” ibaresindeki “ağır hapis cezası” terimini ağır ceza mahkemelerinin görev alanına giren suçlar olarak yorumlamak iktiza etmektedir. Nitekim, 2011 yılında yürürlüğe giren 6216 sayılı Anayasa Mahkemesi’nin Kuruluşu ve Yargılama Usûlleri Hakkında Kanun’un 16 ve 18’inci maddelerinde “ağır hapis” terimi yerine “ağır ceza mahkemelerinin görevine giren suçüstü hali” ifadesini kullanıldığı görülmektedir. Ağır ceza mahkemelerinin görevleri ise 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun ile belirlenmiştir.13 gören veya başkaları tarafından takip edilerek yakalanan kişinin işlediği suçu, 3. Fiilin pek az önce işlendiğini gösteren eşya veya delille yakalanan kimsenin işlediği suçu,..” 10 Erdoğan Teziç, Anayasa Hukuku Genel Esaslar, İstanbul, Beta, 2018, s. 459. 11 Ergun Özbudun, Türk Anayasa Hukuku, Ankara, Yetkin, 2023, s. 301. 12 Zafer Gören, Anayasa Hukuku, Ankara, Yetkin, 2020, s. 236. 13 Anayasa’nın 83/2 maddesinde yer alan “ağır” sözcüğünün ceza hukuku kuralları esas alınarak yorumlanmasının yanlış olduğu, bunun genişletici yorum anlamına geldiği, anayasanın üstünlüğü ilkesi gereğince anayasada yer alan terimlerin ana-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1