Türkiye Barolar Birliği Dergisi 148.Sayı

LGBTQ HAKLARININ KORUNMASINDA ANAYASA YARGISI VE STRATEJİK İNSAN HAKLARI DAVALARI: TÜRKİYE ÖRNEĞİ “CONSTITUTIONAL JUDICIARY AND STRATEGIC HUMAN RIGHTS LITIGATION IN LGBTQ RIGHTS: A CASE STUDY ON TURKEY” Işıl KURNAZ * Özet: LGBTQ haklarının korunması konusu, İnsan Hakları Huku- kunun bir meselesi olduğu kadar, anayasa yargısı ve bireysel başvuru olanağı ile birlikte bir anayasa meselesi hâline de gelmiştir. Bu açıdan bakıldığında salt aktivizme bırakılamayacak kadar hukuki ve yasal sey- re ve mücadeleye de ihtiyaç duyan LGBTQ hakları, Türkiye’de gelişen sivil toplum ile beraber kazanımlarını hukuk yoluyla da elde edebil- mektedir. Bu çalışmada, Türk Anayasa Mahkemesi’ne LGBTQ hakların- da kazanım sağlamak için yapılan başvurular incelenmiş, bu yapılırken salt teknik bir karar değerlendirmesinin ötesine geçilerek, mevzuata, mevzuatın satır aralarına bakılmaya çalışılmış ve uluslararası literatür, normatif kaynakların ötesine geçerek incelenmeye çalışılmıştır. Yargı kararlarındaki cinsiyetçiliğin ve homofobinin seyrini izleme çabası gü- den bu çalışmada, hak temelli bir bakış açısıyla cinsiyetler-arası eşitli- ğin anayasal düzlemde sağlanabilmesinin yolları aranmıştır. Anahtar Kelimeler : LGBTQ, Türk Anayasa Mahkemesi, AİHM, Cinsiyetler Arası Eşitlik, Cinsel Yönelim, Homofobi Abstract : In this work, I would like to draw a correspondence between LGBTQ Rights and Constitutional Protection of them. From my point of view, LGBTQ rights are not only topics of the Interna- tional Human Rights Law, but also more concrete and substance of law shall be applicable for their recognition and protection. This is the subject of the Constitutional Law which enshrines the funda- mental freedoms and rights into the Constitutions. Therefore, the aim of this work is to go into more depth the issue of LGBTQ rights from the viewpoint of Turkish Constitutional Law and Turkish Con- stitutional Court’s Decisions on that topic. It is very important to em- phasize that LGBTQ rights are the topics of legal sphere and law as well as civil society and civil struggle. Looking into the legal sphere and possibilities to be able to gain more rights and freedoms is only possible by understanding the legal gaps and to fill them with the right-based approach. Keywords : LGBTQ, Turkish Constitutional Court, ECHR, Gender Equality, Sexual Orientation, Homophobia * Arş. Gör., Bilkent Üniversitesi Hukuk Fakültesi Anayasa Hukuku Anabilim Dalı, LL.M., Lund Üniversitesi, [email protected] , ORCID: 0000-0002-6179- 5674, Makalenin Gönderim Tarihi: 18.11.2019, Kabul Tarihi: 18.11.2019