Türkiye Barolar Birliği Dergisi 148.Sayı

10 LGBTQ Haklarının Korunmasında Anayasa Yargısı ve Stratejik İnsan Hakları Davaları: ... Giriş Afro-Amerikalı yazar James Baldwin, Giovanni’nin Odası kitabın- da eşcinsel aşkı, Amerikalı beyaz David ile İtalyan garson Giovanni’nin kişiliklerinde buluşturarak anlatır. David ile Giovanni’nin yaşadığı eşcinsel ilişki, toplumsal değer yargılarının ve heteronormativitenin baskısına dayanamaz; David, Giovanni’yi terk ederek, güvenli ve ste- ril hayatını heteroseksüel evli bir erkek olarak sürdürecek, olmadığı biri gibi hayatına devam edecektir. Baldwin’in beyaz eşcinsel erkekleri yazan siyah eşcinsel bir yazar olarak dünyaca tanındığı bu romanda, başkahraman Giovanni, tam da baskıya dayanamayarak kendisini terk eden David’e şöyle seslenir: “Giovanni’nin bir sevgilisi oldu ne erkek ne de kadın, anlayamadığı, elinde tutamadığı bir şey. Geceleri yatakta gözü- nü kırpmadan bir adamın eve dönmesini beklemek nedir, biliyor musun sen? Dünyadan haberin yok. Yaşamın o korkunç yönlerinin de farkında değilsin. O kısa saçlı, ay yüzlü kızla oynadığın komedinin sevgi olduğunu zannedip, böyle yaşaman, gülüp oynayabilmen bundan”. 1 Edebiyattan cinsiyet çalışmalarına, sosyolojiden tarihe kadar ge- niş kapsamlı araştırma ve çalışmalara kaynaklık etmiş eşcinsellik; Sappho’nun şiirlerinden Virginia Woolf’un Orlando’suna kadar geçen sürede edebiyatta da var olmuştur. Ancak kişisel olanın aynı zamanda politik de olduğu bu bireysel ve sosyal tarafı içkin durumun, hukuki ta- nınma ve yasal seyri, kendi tarihi kadar eskiye gitmemektedir. LGBTQ hakları, bir mücadeleler ve hareketler kazanımı olarak, lütfedilmiş de- ğil, kazanılmış bir hak kümesi şeklinde var olmaya çalışmaktadır. Do- layısıyla burada, hukuki pozitivizmin önüne geçen sosyal bir olgu ola- rak cinsiyetler-arası hukuki rejim vardır. Bu olgunun yasal anlamdaki varlık mücadelesi ise Anayasal eşitlik ilkesinin tam anlamıyla hayata geçirilmesiyle ilgilidir. Zira hiçbir cinsiyet kodlanmadığında dahi, satır araları ve yasa boşluklarından cinsiyetçi ve heteronormatif bir rejimin sızdığı hukukta, devletin aktif yasama faaliyetinin rolü ve “ cinsiyetler- arası hukuki eşitliğin salt kanun önünde eşitlik ilkesiyle sağlanamadığı, sosyal gerçekliğin, biçimsel eşitliğin güvence altına alınmasının ötesinde etkili tedbir- leri gerektirdiği ” göz önünde bulundurulmak zorundadır. 2 1 James Baldwin, Giovanni’nin Odası, Yapı Kredi Yayınları, 1. Baskı, İstanbul, Ha- ziran 2006, s. 136. 2 Ece Göztepe, Justinia’nın Gözbağının Arasından Görülenler: Anayasal Eşitlik İl- kesinin Devletin Aktif Yasama Faaliyetiyle Hayata Geçirilmesinin Anlamı, Anka-