Türkiye Barolar Birliği Dergisi 148.Sayı

116 Menfî Tespit Davalarını Zorunlu Arabuluculuğa Dahil Saymanın Gereksizliği Üzerine sının dava şartı sayılması amaca uygun düşmeyeceği gibi, borçlunun menfî tespit davasından önce arabulucuya başvurma zorunluluğunun kabulü halinde, borçlunun İİK’nın 72. maddesinde menfî tespit dava- sında öngörülen tedbirden yararlanması imkânı ile ilgili gecikme ve sakıncalar da söz konusu olabilecektir. Öyleyse mahkemece, menfî tespit davasında, zorunlu arabuluculuğa başvuru dava şartının yeri- ne getirilmediği gerekçesi ile davanın usulden reddine karar verilmesi yerinde görülmediğinden...”. Yine İstanbul 9. Bölge Adliye Mahkemesi’nin 28 şu kararı başka bir örnektir: “...TTK’nın 5/A maddesine göre, konusu bir miktar paranın öden- mesi olan alacak ve tazminat talepleri hakkında dava açılmadan önce arabulucuya başvurulmuş olması dava şartı ise de menfî tespit dava- ları alacak davası mahiyetinde değerlendirilemeyeceğinden somut uyuşmazlıkta davacı tarafın arabulucuya başvuru zorunluluğu bulun- mamaktadır”. Keza İstanbul 14. Bölge Adliye Mahkemesi 29 , İstanbul 16. Bölge Adliye Mahkemesi 30 , menfî tespit davası açılması için arabuluculuğa 28 İstanbul 9. BAM, 29.11.2019, 2845/3863 (UYAP). 29 “Davacının iş bu davadaki talebi, menfî tespit ve ipoteğin fekki istemine ilişkindir. TTK’nın 5/A maddesine göre, konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat talepleri hakkında dava açılmadan önce arabulucuya başvurulmuş olması dava şartıdır. Davanın konusu (müddeabih), dava dilekçesindeki talep sonucuna, yani netice-i talebe göre belirlenir. Netice-i talebin bir para alacağının tahsili veya tazminat olduğu durumlarda, arabulucuya başvuru yapılmış olması dava şartıdır. Menfî tespit davaları ve buna bağlı olarak ipoteğin fekki talebi bu kapsamda değerlendirilemez. Çünkü, menfî tespit davalarında, bir miktar alaca- ğın tahsili talebi yoktur. Yani, ticarî dava niteliğindeki menfî tespit davalarının açılabilmesi için arabulucuya başvuru zorunluluğu bulunmamaktadır”. İstanbul 14. BAM, 26.12.2019, 1709/1695 (UYAP); İstanbul 14. BAM, 26.12.2019, 1621/1703 (UYAP). 30 “...Somut uyuşmazlık menfî tespit istemine ilişkin olup, uyuşmazlık kambiyo se- nedinden kaynaklanmaktadır. TTK’nın 5/A maddesine göre, konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat talepleri hakkında dava açılmadan önce arabulucuya başvurulmuş olması dava şartı ise de menfî tespit davaları alacak davası mahiyetinde değerlendirilemeyecek olup somut olay yönünden davacı ta- rafın arabulucuya başvuru zorunluluğu bulunmamaktadır...”. İstanbul 16. BAM, 26.11.2019, 2741/2642 (UYAP). İstanbul 16. BAM, 16.03.2020, 631/677 (UYAP); İstanbul 16. BAM, 13.03.2020, 613/665 (UYAP); İstanbul 16. BAM, 06.03.2020, 538/580 (UYAP); İstanbul 16. BAM, 06.03.2020, 523/581 (UYAP); İstanbul 16. BAM, 27.02.2020, 528/495 (UYAP); İstanbul 16. BAM, 27.02.2020, 479/496 (UYAP); İstanbul 16. BAM, 27.02.2020, 424/486 (UYAP); İstanbul 16. BAM, 25.02.2020,