Türkiye Barolar Birliği Dergisi 148.Sayı

119 TBB Dergisi 2020 (148) Muhammet ÖZEKES / Pınar ÇİFTÇİ de bilimsel “istatistiklere” (!) yer verilebilir. Zorunlu arabuluculukta durum şu anda tam da budur. Örneğin, konumuz bakımından menfî tespit davasının niteliği üzerine birçok kitap, makale, çalışma yapıl- mıştır; ancak bunun bir alacak, ödeme veya eda talebi olduğunu söy- leyen kimse çıkmamıştır. 33 Zira ismi üstündedir “tespit”. Ancak, hiçbir hukukî temeli olmayan ve sonuçları düşünülmeyen birtakım gerekçe- ler, keza borcun olmadığının tespitinin, tersinden alacağı da tartışma- ya açtığı gibi hukuken ciddiyeti olmayan kelime oyunlarıyla meşruluk kazandırılması buna örnektir. Yine başarı hikâyesi olarak gösterilen istatistikler de yanıltıcıdır. Çünkü, o an için anlaşmaya varılan veya varılmış gibi görünen arabuluculuk süreçleri bu istatistiklere yansı- tılmakta, ancak tarafların bu konuda daha sonra dava açması ya da bu anlaşmayı yerine getirmemesi gibi hususular bu istatistiklerde yer almamaktadır. Nitekim buna ilişkin uygulama örnekleri yavaş yavaş farklı şekilde -hem de suç oluşturacak davranışları da doğuracak nite- likte- yargı kararlarına yansımaya başlamıştır. Yukarıda mevcut hazin ve vahim duruma dikkat çekmekle bir- likte, zorunlu arabuluculukla ilgili eleştirilerimizi daha önce ayrıntılı şekilde başka çalışmalarda belirttiğimizden bu çalışmada zorunlu ara- buluculukla ilgili diğer sorun ve tartışmalara girmeyeceğiz; 34 burada zorunlu arabuluculuğun menfî tespit davaları bakımından ortaya çı- kardığı gereksiz tartışma ve bunun değerlendirmesi üzerinde duraca- ğız. 33 Baki Kuru/Ali Cem Budak, Tespit Davaları, 2. Baskı, İstanbul 2010, s. 73-79; Ahmet Türk, Maddi Hukuk ve İcra İflas Hukuku Yönleriyle Menfî Tespit Davası, Ankara 2006, s. 70 vd. 34 Bu konuyla ilgili ayrıntılı bilgi ve değerlendirmeler için bkz. Ekmekçi/Özekes/ Atalı/Seven, s. 137 vd.; Muhammet Özekes/Murat Atalı, “7036 sayılı Yeni İş Mah- kemeleri Kanunu Üzerine Eleştiri, Değerlendirme ve Öneriler”, Yeni İş Mahkeme- leri Kanunu Üzerine, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi, İstanbul Üniversitesi İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Araştırma ve Uygulama Merkezi, İstan- bul/23 Aralık 2017 (Toplantı Kitabı: Edt. Ömer Ekmekçi, Yeni İş Mahkemeleri Kanunu Üzerine, İstanbul 2018, s. 41 vd., özellikle 76 vd.); Muhammet Özekes, “Arabuluculuk Mahkemelerine Doğru Tehlikeli Gidiş”, Kayseri Barosu Dergisi- Duruşma Arası , 2019/1, s. 52-63; Muhammet Özekes, “Zorunlu Arabuluculuğun Hak Arama Özgürlüğü ve Arabuluculuk İlkeleri Bakımından Değerlendirilme- si-Zorunlu Arabuluculuğa Eleştirel Bir Yaklaşım”, Arabuluculuğun Geliştirilmesi Uluslararası Sempozyumu, Yargıtay’ın 150. Kuruluş Yıl Dönümü Etkinliği, Yar- gıtay ve AYBÜ Hukuk Fakültesi, Ankara/6-7 Aralık 2018 (Toplantı Kitabı: Edt. Ersin Erdoğan, Ankara 2019, s. 111 vd.).