Türkiye Barolar Birliği Dergisi 148.Sayı

12 LGBTQ Haklarının Korunmasında Anayasa Yargısı ve Stratejik İnsan Hakları Davaları: ... ahlaki değer yargılarının normatif kaynak oluşu, uluslararası insan hakları hukukundaki sınırlandırıcı şartlara benzemektedir. Buna göre devletlere yüklenen pozitif insan hakları yükümlülüklerinin, onların egemenlik ve takdir yetkileriyle olan sıkı ilişkisi göz önüne alınmakta ve değer yargısı bazlı normlar, normların yorumlanmasının sınırı/ sı- nırlandırıcı şartı olarak tarif edilmektedir. İşte bu sınırlandırıcı şartlar ve devletin takdir yetkisinin, LGBTQ hakları söz konusu olduğunda nasıl bir seyir izlediği ile Türkiye bağlamında Anayasa Mahkemesi esas olmak üzere yargı kararlarının bu konuda ne söylediği bu çalış- manın kapsamını oluşturacaktır. Gerçekten de cinsiyet araştırmaları ve hukukun bir arada düşünülmesi, var olan bir sosyal gerçekliğin, biçim- sel hukuk eksiklerini kapatması sonucu doğurabilecektir. 6 Bu bağlamda, bu çalışma kapsamında öncelikle i. LGBTQ hakları- na ilişkin terimler açıklanacak, ii. daha sonra bu mücadeledeki önemli tarihsel basamaklar belirtilecek, iii. Thoreson’un tartışmasından esas alınarak ahlaki değer yargılarının, tarih sırasıyla bu konudaki belli başlı Anayasa Mahkemesi kararındaki hüküm gerekçelerine ne derece yansıdığı gösterilmeye çalışılacaktır. En son bölümde ise stratejik insan hakları davaları yolunun LGBTQ haklarını güçlendirme ve kapsamını yaymadaki rolü ve ilgili sivil toplum kuruluşlarının, bu davaları ne de- rece kullanabildiklerin yolu gösterilecektir. Anayasa Mahkemesi’nin LGBTQ hakları alanındaki içtihadının sınırlı oluşundan ötürü, incele- nen belli başlı kararlar, insan hakları hukuku alanında anayasa yargı- sının işlev ve rolü düşünülerek anlaşılmaya çalışılacaktır. LGBTQ Haklarında Temel Kavramlar Uluslararası İnsan Hakları Mevzuatının Cinsel Yönelim ve Cinsi- yet Kimliği Alanlarında Uygulanmasına İlişkin İlkeler, Endonezya’nın Yogyakarta Kentinde 6-9 Kasım 2006’da yapılan Uzmanlar Toplantı- sının ardından kabul edilmiştir ve cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği temelli ayrımcılığın önlenmesi açısından önemlidir. İnsan hakları uz- manlarından oluşan bir grup bu ilkeleri hazırlamış, geliştirmiş, tartış- mış ve nihai hale getirmiştir. 6-9 Kasım 2006 tarihinde Endonezya/ Yogyakarta’daki Gadjah Mada Üniversitesi’nde yapılan bir uzman toplantısını takiben 25 ülkeden insan hakları hukukuyla ilgili farklı 6 Göztepe, agm, s.532.