Türkiye Barolar Birliği Dergisi 148.Sayı

140 İcra ve İflâs Hukuku Açısından Ticarî Davalarda Arabulucuya Başvuru Zorunluluğu (TTK m. 5/A) cekleri gibi ilâmsız icra takibine de konu olabilirler. İlâmlı icra yoluna başvurulması halinde talepte bulunanın yeniden dava açmasını hu- kuk düzeni korumaz. Zira ilâmlı takip yoluna başvuran tarafın aça- cağı dava, takibin dayanağının bir ilâm olması halinde, kesin hüküm (HMK m. 114/1-i) veya derdestlik (HMK m. 114/1-ı) nedeniyle; taki- bin dayanağının bir ilâm niteliğinde belge olması halinde ise hukuki yarar yokluğu nedeniyle reddedilecektir (HMK m. 114/I-h). Bu ne- denle cüzi icra bakımından arabulucuya başvuru zorunluluğu, sadece ilâmsız takip prosedürü içerisinde açılabilen davalar bakımından ele alınıp incelenecektir. İflâs hukukunda, doğrudan doğruya iflâs (İİK m. 177 dv), iflâsın kaldırılması (İİK m.182) ve iflâsın kapanması (İİK m. 254) hallerinde asliye ticaret mahkemesi görevli olmakla birlikte, bu haller ticarî nite- likte birer mutlak çekişmesiz yargı işi sayıldıklarından (TTK m. 4/I-f, HMK m. 382/II-f) arabulucuya başvuru zorunluluğu kapsamına dâhil değildir. Buna karşılık Türk Ticaret Kanunu madde 5/A hakkında ya- pılan yorumlar dikkate alındığında, birer çekişmeli yargı işi olan iflâs davası, sıra cetveline itiraz davası ve istihkak davası ( bir ticarî dava ol- duğu kabul edilirse ) arabulucuya başvuru zorunluluğu bakımından tar- tışılabilir niteliktedir. Konkordatoya ilişkin olarak, borçluya konkordato mühleti veril- mesi, konkordato komiseri atanması (HMK m. 382, II-f/6), konkorda- tonun tasdiki (HMK m. 382, II-f/6) ve konkordato prosedürü içerisin- de borçlunun doğrudan doğruya iflâsının açılmasına karar verilebilen hâller birer mutlak çekişmesiz yargı işi sayılmaktadır (HMK m. 382, II-f/2). Bu nedenle söz konusu haller arabulucuya başvuru zorunlulu- ğunun kapsamına dâhil değildir. 4 Ancak konkordato prosedürü içeri- sinde açılan konkordatonun feshi davaları, çekişmeli alacak davaları ve tasarrufun iptali davaları birer çekişmeli yargı işidir. 5 Bunlardan, tasarrufun iptali davaları diğer kısımlarda inceleneceğinden konkor- dato kısmında ayrıca incelenmeyecek; bu kısımda konkordatonun feshi davaları ile çekişmeli alacak davalarının incelenmesi ile yetini- lecektir. 4 Tanrıver-Dava Şartı Arabuluculuk, s. 117, dn. 2. 5 Murat Atalı/İbrahim Ermenek/Ersin Erdoğan, İcra ve İflas Hukuku, 2. Baskı, Yet- kin Yayınları, Ankara 2019, s. 647, (Atalı/Ermenek/Erdoğan-İcra).