Türkiye Barolar Birliği Dergisi 148.Sayı

142 İcra ve İflâs Hukuku Açısından Ticarî Davalarda Arabulucuya Başvuru Zorunluluğu (TTK m. 5/A) sonucunun birlikte ele alınması gerektiğini, 9 bu kapsamda dava konu- sunun belirlenmesine her iki unsurun da eşit değerde etki ettiğini ile- ri sürer. 10 Bu teori çerçevesinde, başvurucunun talebinin Türk Ticaret Kanunu madde 5/A kapsamında kalıp kalmadığının tespitinde, talep sonucu ile vakıalar birlikte ele alınarak değerlendirilecektir. Bu şekilde yapılacak bir değerlendirmede, uyuşmazlık konusu vakıanın bir para alacağı veya tazminata ilişkin olması koşulu ile, talep sonucu salt bir usulî talebi içerse bile, uyuşmazlık arabulucuya başvuru zorunluluğu- na tabi olacaktır. Bu düşünceden hareketle, özellikle dava konusunun belirlenmesinde dava sebebinin oynadığı rol dikkate alınarak menfi tespit davalarının arabulucuya başvuru zorunluluğu kapsamında kal- dığı söylenebilir. 11 Türk hukukunda dava konusunun belirlenmesinde taraftar bulan diğer görüş ise tek unsurlu dava teorisidir. 12 Bu teori çerçevesinde dava konusunun belirlenmesinde talep sonucu dikkate alınmakta olup ha- yat olayları önemli değildir. 13 Bu görüşe göre, talep birden fazla hayat Hükmün Objektif Sınırları, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2009, s. 177; Yavuz Alangoya/M. Kamil Yıldırım/Nevhis Deren Yıldırım, Medeni Usul Hukuku Esasları, 7. Baskı, Beta Basım Yayımı, İstanbul 2009, s.222; Ahmet Cahit İyilikli, Hukuk Yargılamasında Kesin Hüküm, 2. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara 2020, s. 376. 9 Walter J Habscheid, Der Streitgegenstand im Zivilprozess und im Streitverfah- ren der freiwilligen Gerichtsbarkeit, Bielefeld 1956, s. 221 vd.; Rosenberg/Scwab/ Gottwald, § 92 III/2; Adolf Baumbach/Wolfgang Lauterbach/Jan Albers/Peter Hartmann, Zivilprozessordnung, C. H. Beck, München 2012, § 2.4.A. 10 Althammer Christoph, Streitgegenstand und Interesse, Mohr Siebeck, Tübingen 2012, s. 57 vd. 11 Ali Cem Budak, “Ticari Davalarda Dava Şartı Olarak Arabuluculuk”, MİHDER, İstanbul 2019, C. XLII. S. 1, s. 33; Şükrü Saraç, “İnşaat Sektöründeki Uyuşmazlık- ların Arabuluculuk Yöntemi İle Çözülmesi”, İnşaat Sanayi Dergisi , Ankara 2019, S.173, (s. 54-66), s. 62; Nesibe Kurt Konca, “Ticari Uyuşmazlıklarda Dava Şartı (Zorunlu) Arabuluculuk”, Seta Perspektif , Aralık 2018, S. 225, s. 5. www.seta.org , e.t.: 02.10.2019. 12 Doktrinde bu teoriyi destekleyenler için bkz.: Bilge/Önen, s. 692; Tanrıver-Der- destlik, s. 81; Hanağası, s. 124; Ömer Ulukapı, Medeni Usul Hukukunda Dava Arkadaşlığı, Mimoza Basım Yayım, Konya 1991, s. 19-20; Ejder Yılmaz, Islah, 4. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara 2013, s. 190, (Yılmaz-Islah); Kuru-Usul, s. 536; Ku- ru-Usul El Kitabı, s. 1488; Arslan/Yılmaz/Taşpınar Ayvaz/Hanağası-Usul, s. 687; Süha Tanrıver, Medeni Usul Hukuku, Cilt I-Temel Kavramlar ve İlk Derece Yar- gılaması, Yetkin Yayınları, Ankara 2018, s. 666 (Tanrıver-Usul); Atalı/Ermenek/ Erdoğan-Usul, s. 380; Budak/Karaaslan, s. 163; Ercan Özler, s. 57; Börü, s. 283; Pekcanıtez/Atalay/Özekes, s. 449; Murat Atalı, Pekcanıtez Usul Medeni Usul Hukuku, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2017, s. 2069. 13 Schwap-Streitgegenstand, s.183 vd.; Schwap-Lehr, s. 82; Rosenberg/Scwab/Gott-