Türkiye Barolar Birliği Dergisi 148.Sayı

158 İcra ve İflâs Hukuku Açısından Ticarî Davalarda Arabulucuya Başvuru Zorunluluğu (TTK m. 5/A) Bu görüşe göre, itirazın iptali davasının amacı, itiraz üzerine duran takibe devam edilmesini sağlamak olduğundan alacaklının hem itira- zın iptalini hem de alacağın tahsilini talep etmesi durumunda, mahke- menin bu taleplerden hangisini istediğini alacaklıya sorması gerekir. Başka bir görüşe göre de, alacaklı borçlunun bir edaya mahkûm edil- mesini istemediği ve mahkeme de itirazın iptali kararı ile birlikte borç- luyu bir edaya mahkûm etmediği için itirazın iptali davası, bir alacak hakkında açılan tespit davası mahiyetinde olup, 45 dava sonunda tespit hükmü içeren bir karar verilmektedir. 46 İşaret ettiğimiz her iki görüşe göre de itirazın iptali davasının konusu belli bir miktar paranın öden- mesine ilişkin olmadığından, bu görüşlerin kabulü halinde arabulucu- ya başvuru zorunluluğu söz konusu olmaz. Doktrinde ileri sürülen bir başka görüşe göre ise, ödeme emrine itirazın tebliği tarihinden itibaren bir yıl içerisinde açılmış olmak kay- dıyla mahkeme alacaklının talebini, dava dilekçesindeki hukuki nite- leme ile bağlı kalmaksızın “itirazın iptali davası” olarak nitelendirme- lidir. 47 Zira, davacı dilekçesinin neticeyi talep kısmında, daha sonra ilâmlı icra yoluna da başvurabilmek düşüncesiyle, alacağın tahsilini de isteyebilir. Dolayısıyla mahkemenin yapacağı inceleme sonucunda, alacaklının alacaklı olduğu anlaşılırsa talebe göre “alacağın tespiti ile takibin devamı” veya “alacağın tahsili ile takibin devamına” karar ve- rilir. Bu durumda tarafın talep sonucu esas alınarak “alacağın tahsili ile takibin devamına” karar verilmesi durumunda belli miktar paranın ödenmesi talebi söz konusu olduğundan bu halde arabulucuya başvu- ru zorunluluğu bir dava şartı teşkil edecektir. samında yer aldığı düşünülebilir. Konuya ilişkin değerlendirmeler için bkz.: aşa, C.IV/5. 45 Tahir Çağa, “Ödeme Emrine İtirazın İptali Davasına Dair”, BATİDER, Ankara 1976, C. VIII, S. 3, (s. 21-31), s. 21 vd., Talih Uyar, İcra Hukukunda İtiraz, 2. Baskı, Manisa 1990, s. 313, (Uyar-İtiraz); Yonel Özkan, İcra İflas Hukukunda İtirazın İp- tali Davası, Turhan Kitapevi, Ankara 2004. s. 12-15. 46 İtirazın iptali davası ve ilamının yargılama giderlerine ve icra inkâr tazminatına ilişkin kısmi bir eda (tahsil) davası ve ilamı olduğunu ileri sürmektedir. Çağa, s. 25; Yavuz Okçuoğlu, “İcra Hukukunda İtirazın İptali ve İnkâr Tazminatı”, BBD, Bursa 1980, S. 11, (s. 10-14), s. 10-14, Uyar-İtiraz, s. 312-313. Bu hususun davanın hukuki niteliğini belirlemede ana kural olmayıp, bir nevi tali kural olarak kabul edildiğine ilişkin bkz.: Özkan, s. 14. 47 Yılmaz-İtirazın İptali, s. 1785.