Türkiye Barolar Birliği Dergisi 148.Sayı

162 İcra ve İflâs Hukuku Açısından Ticarî Davalarda Arabulucuya Başvuru Zorunluluğu (TTK m. 5/A) Konu yargısal kararlarda da tartışılmıştır. Bu konuda bölge ad- liye mahkemelerinin birbirleri ile çelişen kararları bulunmaktadır. Menfi tespit davalarının arabulucuya başvuru zorunluluğu kapsa- mında kaldığı görüşünde olan bölge adliye mahkemeleri; Türk Ticaret Kanunu’nun 5/A maddesinde, talep sonucuna değil dava konusuna vurgu yapıldığı; dava konusu olarak bir miktar paranın ödenmesi veya tazminat alacağı şartı arandığı; menfi tespit davalarının konusu- nun esas itibariyle bir miktar paranın ödenmesine ilişkin olması nede- niyle arabulucuya başvuru zorunluluğu kapsamında kalması gerekti- ği; aksi yönde bir yorumun kanun koyucunun amacına aykırı olacağı ve bu durumun uygulamada kargaşaya neden olabileceği gerekçesine dayanmaktadırlar. 57 Buna karşılık menfi tespit davalarının arabulucu- ya başvuru zorunluluğu kapsamında kalmadığı görüşünde olan bölge adliye mahkemeleri; Türk Ticaret Kanunu’nun 5/A maddesinde ko- nusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat talepleri hakkında dava açılmadan önce arabulucuya başvurma zorunluluğu getirildiğini, dava konusunun ise dava dilekçesinin netice-i talep kıs- mına göre belirleneceği, menfi tespit davasında davacının bir miktar paranın ödenmesi veya bir tazminat alacağı talebinde bulunmadığı gerekçesini ileri sürmektedirler. 58 Kanımızca, takipten önce menfi tespit davası açmayı düşünen borçlu, icra ve İflâs Kanunu madde 72 hükmüne dayanacağını beyan etmiş olsa bile, bu aşamada alacaklı henüz bir takip başlatmak suretiy- le borçluya karşı harekete geçmediğinden, arabulucuya başvuru zo- runluluğuna ilişkin değerlendirme İcra ve iflâs hukuku bakımından değil, genel hükümler çerçevesinde yapılmalıdır. Mesele bu yönü ile tiyle alınacak olan ihtiyati tedbir kararı ile icra takibini durdurabilecek; alacağın tamamını ödeme olanağı yoksa sadece yüzde on beş tutarındaki teminatla mahke- meden temin edeceği ihtiyati tedbir kararıyla, icra veznesine giren paranın alacak- lıya ödenmemesini sağlayabilecektir.” , bkz.: Tanrıver-Dava Şartı Arabuluculuk, s. 123,124, dn. 11. 57 İstanbul BAM 19. HD, 28.06.2019, 1734/1521; Benzer yönde, Erzurum BAM 3. HD, 27.03.2019, 531/549; Adana BAM 9. HD, 17.05.2019, 274/605, kararlar için bkz.: www.kazanci.com.tr , e.t.: 01.11.2019. 58 İstanbul BAM, 14. HD, 21.03. 2019, 521/423. Benzer yönde bkz.: Antalya BAM 11. HD, 28.05.2019, 1142/1136; İstanbul BAM 19. HD, 23.05.2019, 1509/1299, kararlar için bkz.: www.kazanci.com.tr, e.t.: 01.11.2019; İstanbul BAM 16. HD, 19.05.2019, 1086/1021; İstanbul BAM, 16. HD, 24/05/2019, 1159/1194; Gaziantep BAM 8. HD, 09.07.2019, 1107/1478, kararlar için bkz.: www.lexpera.com.tr , e.t.: 19.04.2020.