Türkiye Barolar Birliği Dergisi 148.Sayı

359 TBB Dergisi 2020 (148) M. H. Mustafa BEKTAŞ / Talip ALAN süzdür ve Güvenlik Konseyi’nin ilgili kararlarına uygun olarak geri alınmalıdır. Bu bağlamda bütün devletler Konsey’in 478 sayılı kararı uyarınca Kudüs’te diplomatik misyon kurmaktan kaçınmalıdır.” ABD, BM Genel Kurulu’nun kararına rağmen, 14 Mayıs 2018’de Kudüs’te büyükelçiliğini açtı. Bunun üzerine, Filistin, uyuşmazlığı bu defa BM’nin yargı organı olan Divan’a taşıyarak yargısal bir çözüm yoluna başvurdu. Davayı sırasıyla usul ve esas açısından değerlendir- mek yerinde olacaktır. III. DİVAN’IN YETKİSİ VE BAŞVURUNUN KABUL EDİLEBİLİRLİĞİ Filistin’in başvurusunda yetki ve kabul edilebilirlik hususunda önem arz edebilecek birkaç mesele vardır. Bunlardan birincisi, Ulus- lararası Adalet Divanı’nın Statüsü (UADS) madde 34 gereği, Divan önündeki davalarda yalnızca devletlerin taraf olabilmesidir. Zira ABD, Filistin meselesinde iki devletli çözüm formülünü benimsediği- ni ileri sürmesine rağmen, Filistin’in bir egemen devlet olmadığını ve Filistin’i devlet olarak tanımadığını 26 resmi olarak beyan etmektedir. 27 Divan’ın Filistin’i bir devlet olarak kabul etmediği durumda, davanın usulden reddine karar verilebilecektir. Fakat Filistin’in Roma Statüsü’ne taraf olmasına da dayanak teşkil ettiği üzere; Filistin, BM Genel Kurulu’nun 29.11.2012 tarihli 67/19 sa- yılı kararından 28 bu yana BM’de “üye olmayan gözlemci devlet” statü- süne sahiptir. Söz konusu kararla Filistin’in bir devlet olduğu bir BM organı önünde teyit edilmiştir. Bu sayede Filistin, devletlerin katılımı- na açık 29 bir uluslararası andlaşma olan Roma Statüsü’ne taraf olmak üzere katılım belgesini depozitere tevdi etmiş ve depoziter konumun- da olan BM Genel Sekreteri 6 Ocak 2015’te Filistin’in Roma Statüsü’ne 26 Deirdre Shesgreen, “Bolton says U.S. will block legal challenge from ‘so-called sta- te of Palestine’ over embassy move”, USA Today, 3 October 2018, https://www. usatoday.com/story/news/world/2018/10/03/bolton-blasts-legal-challenge- so-called-state-palestine/1513340002/. 27 UN Doc, “Depositary Notification”, C.N.256.2014.TREATIES-III.3, 15 May 2014; UN Doc, Depositary Notification, C.N.228.2018.TREATIES-III.5, 1 May 2018. 28 UN General Assembly, Status of Palestine in the United Nations, 29 November 2012, A/RES/67/19. 29 Uluslararası Ceza Mahkemesi Roma Statüsü, madde 125(3)