Türkiye Barolar Birliği Dergisi 148.Sayı

390 AİHM Kararlarının Yerine Getirilmesi doğmaktadır. Mükellefiyetin ihlâli bireysel başvuruya yol açmaktadır. Ancak bu durumdan AİHM’nin eda yükümlülüğünü karara bağlama yahut ulusal yasama organına sistemik ve kurumsal problemleri gi- dermek üzere hukuk düzenini şekillendirecek bağlayıcı talimatlar ver- me yetkisinin istihraç edilmesi mümkün değildir. Konvansiyon’un icrası bağlamında doğan etkinlik yahut hızla il- gili sorunların AİHM’nin genel esaslarla ilgili usul hukuku normları- nın yorumu üzerinden çözümü mümkündür. Ancak bu genel esaslar AİHM’nin yetkilerinin genişletilmesine gerekçe oluşturamaz. “Imp- lied Powers” teorisi de bu çerçevede dayanak oluşturmamaktadır. Klasik bir kurumsal eksiklik nedeniyle doğan Konvansiyon ihlâlinin bir yetki genişlemesine yol açma konusunun Avrupa Konseyi tara- fından gündeme getirilme ihtimali söz konusu olsa da, onun bir or- ganı olan AİHM için bu yetkinin kullanılması Konvansiyon’a uygun değildir. 26 AİHM genişlettiği yetkisini AİHK’nun 41. maddesine de istinat ettirmektedir. Konvansiyon ihlâllerinin sadece ulusal düzenlemele- rin veya devlet tasarruflarının değiştirilmesi ile giderilebileceği (res- titution in inegrum nitelikli norm) kabul edildiği takdirde bu hüküm eda kararlarının hukuki dayanağını oluşturabilir. 27 Bu yaklaşımın status quo’nun yeniden tesisi ile zararın tazmin edilmesi bakımından savunulması mümkün olsa da AİHK’nun 41. maddesi muvacehesin- de kabul edilmesi mümkün değildir. 41. maddenin lâfzı AİHM’ne status quo’nun yeniden tesisi için talimat verme yetkisi öngörme- mektedir. 41. madde Konvansiyon’un ihlâli sonucu olarak eski hale iadenin ulusal hukukta tam olarak sağlanmasının mümkün olmadı- ğı durumlarda hakları ihlâl olan tarafa adil bir tazminat verilmesini öngörmektedir. 41. madde zararın tazmin edilmesinden farklı ola- rak konuyu status quo’nun tesis edilememesinin makul malî telafisi olarak düzenlemiştir. Konvansiyon’un 41. maddesi AİHM’nin eda kararlarını Konvansiyon’a uygun durumun yeniden tesisi edilmesi 26 Solveig Haß, Die Urteile des Europäischen Gerichtshofs für Menschenrechte: Cha- rakter, Bindungswirkung und Durchsetzung, 2006, Peter Lang GmbH, Berlin, s.201 27 AİHM, Papamichalos/Yunanistan, karar 31.10.1995, Nr.14556/89, Ziff.34; AİHM (3.Sektion), Qufaj Co.SH.P.K./Arnavutluk, karar 18.11.2004, Nr.54268/00, Ziff.55