Türkiye Barolar Birliği Dergisi 138.Sayı

193 TBB Dergisi 2018 (138) Orhan EROĞLU inceleme yaparken herhangi bir hükmü göz önünde bulundurmamış olması veya hükmün yanlış uygulanmış olması bu sonucu değiştirme- yecektir. Bozma ile birlikte, yeniden yargılama yapılması gerekecektir. Bozma ilamının içeriği, bozmadan sonra yargılamanın hangi safhasına dönüleceğini gösterecektir. Örneğin, bilirkişi raporunda bulunan ek- siklikler sebebi ile karar bozulmuş ise tahkikat aşamasına dönülecek ve bilirkişi raporundaki eksiklikler tamamlanacaktır. Mahkemenin, bozma kararına uyması halinde, bozma kararı kap- samında araştırma yapma zorunluluğunun altında yatan esas sebep, bozma lehine olan taraf yararına usulü kazanılmış hak meydana gel- mesidir. Örneğin, bozma ilamında dosya kapsamından ve mevcut de- lillerden davanın kabulü yerine reddine karar verilmesi yerinde görül- memişse; ilk derece mahkemesinin bozma kararına uyduğu an, davacı açısından, davanın kabulüne ilişkin usulü kazanılmış hak meydana gelecektir. Bu halde ilk derece mahkemesinin, sözlü yargılama aşama- sına dönerek, davanın kabulü yönüne hüküm kurması gerekecektir. Bozmaya uyma kararı ile birlikte meydana gelen usulü kazanılmış hakkın bir diğer görünüş şekli, bazı konuların bozma kararı kapsa- mı dışında kalarak kesinleşmesidir. Bozma kapsamının dışında kalma hali temyiz sebeplerinin kabul edilmemesi şeklinde olabileceği gibi hiç ileri sürülmemesi sebebiyle incelenmemesi ve bozma kararı dışında kalması şeklinde de olabilir. Her iki halde de bozma kararı dışında kalan konular kesinleşir ve gerek Yargıtay gerekse de mahkeme bu ko- nularda yargılama yapamaz ve karar veremez. Bu hususlarda, lehine olan taraf açısından usulü kazanılmış hak meydana gelecektir. 75 75 YİBGK, 04.02.1959, E. 1957, K. 1959/5; “Temyizce bir kararın bozulması ve mah- kemenin bozma kararına uyması halinde bozulan kararın bozma sebeplerinin şümulü dışında kalmış cihetlerinin kesinleşmiş, sayılması, davaların uzamasını önlemek maksadıyla kabul edilmiş çok önemli bir usuli hükümdür. Bir cihetin bozma kararının şümulü dışında kalması da iki şekilde olabilir. Ya o cihet, açıkça bir temyiz sebebi olarak ileri sürülmüş fakat dairece itiraz reddedilmiştir yahut da onu hedef tutan, bir temyiz itirazı ileri sürülmemiş olmasına rağmen dosyanın Temyiz Dairesince incelendiği sırada dosyada bulunan yazılardan onun bir boşa- ma sebebi sayılması mümkün bulunduğu halde o cihet dairece de bozma sebebi sayılmamıştır. Her iki halde de o konunun bozma sebebi sayılmamış ve başka sebeplere dayanan bozma kararına mahkemece uyulmuş olması, taraflardan birisi lehine usuli bir müktesep hak meydana getirir ki, bu hakkı ne mahkeme, ne de Temyiz Mahkemesi halele uğratabilir.” (www.sinerjimevzuat.gov.tr -Erişim Tari-