Türkiye Barolar Birliği Dergisi 145.Sayı

136 Uygulamada Koruma Tedbirleri Nedeniyle Tazminat (CMK m. 141-144) Kanun’da öngörülen 3 ay ve 1 yıllık dava açma süreleri çok kısa olup, bu sürelerin 1 ve 5 yıllık olarak düzenlenmesi yerinde olacaktır. Başvuru süresinin uzatılması, koruma tedbirine maruz kalan kişinin kendisini psikolojik olarak toparlamasını sağlayıp, dava ile ilgili ge- rekli araştırmayı yapma imkânı vererek tazminat davası açması yö- nünde kararlı davranmasını sağlayacaktır. 241 B. DAVACI Koruma tedbirlerinden dolayı dava açma hakkı, hakkında koru- ma tedbiri uygulanan kişilere tanınmıştır. Dava açma hakkı şahsa sıkı sıkıya bağlı bir hak olduğundan, 242 hakkında koruma tedbiri uygula- nan dışındaki üçüncü kişilerin (Örneğin tutuklu yakınlarının) dava açma hakkı bulunmamaktadır. 243 Yakalama, tutuklama gibi hürriye- ti sınırlayıcı koruma tedbirlerinden dolayı dava açma hakkı, koruma tedbiri uygulanan şüpheli veya sanığa ait iken, elkoyma veya arama- da eşyanın veya arama yapılan yerin maliki olan üçüncü kişilere/ malen sorumlu 244 olanlara aittir. Bu nedenle elkonulan eşyanın maliki olamayan, geçersiz bir satış sözleşmesine istinaden veya haricen eş- yayı elinde bulunduran kişinin dava açma hakkı bulunmamaktadır. 245 Mahkeme veya savcılık tarafından elkonulan eşyanın malik yerine bu kişilere iade edilmiş olması da dava açma hakkı vermez. 246 Uygula- nan koruma tedbirleri nedeniyle üçüncü kişilerin de doğrudan zarar görmesi mümkündür. Örneğin tutuklunun eşinin, çocuklarının mad- di ve manevi zarara uğramaları söz konusudur. Bu kişilerin Danıştay kararlarına göre idari yargıda, CMK’nın 141/3. maddesine göre kararı uygulayan hâkim ve savcılara ve 5320 sayılı Kanun’un geçici 8. mad- 241 Onur Tatar, Haksız Yakalama ve Tutuklamadan Kaynaklanan Tazminat Davaları, Türkiye Barolar Birliği Yayını, Ankara 2012, s.27. 242 Tezcan, s. 124; Yurtcan, s.761. 243 Faruk Erem, “Kanun Dışı Yakalanan Veya Tutuklananlara Tazminat’’, Adalet Dergisi , Ankara 1964, S.7-8,s. 730; Centel, s.240; Yurtcan, s.761; Öztürk/Tezcan/ Erdem/Sırma/Kırıt/Özaydın/Akcan/Erden, s.574. Yargıtay 12. CD., 7.1.2019, 2018/7284, 2019/40, https://karararama.yargitay.gov.tr/YargitayBilgiBankasi- IstemciWeb/ (06.06.2019). Yargıtay 12. CD. 21.6.2012, 2011/12258, 2012/15615, Sinerji Mevzuat ve İçtihat Programı. 244 Yargıtay 12. CD, 19.12.2017, 2017/3339, 2017/10526, https://karararama.yargi- tay.gov.tr/YargitayBilgiBankasiIstemciWeb/ (05.05.2019). 245 Yargıtay 12. CD, 3.7.2017, 2017/3165, 2017/576, https://karararama.yargitay.gov . tr/YargitayBilgiBankasiIstemciWeb/ (05.05.2019). 246 Yargıtay 12. CD, 7.12.2015, 2015/12120, 2015/18991, Sinerji Mevzuat ve İçtihat Programı