Türkiye Barolar Birliği Dergisi 145.Sayı

139 TBB Dergisi 2019 (145) Nabi ÖZALP Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 144. maddesinde tazminat iste- yemeyecek kişiler düzenlenmiş olup, bu kişiler dört grup halinde be- lirtilmiştir. Burada tazminat istememe hali, tüm tazminat nedenleri bakımından geçerli olmayıp, yalnızca CMK’nın 141/1. maddesinin (e) ve (f) bentlerinde düzenlenen kanuna uygun olarak yakalanan ve tutuklananlar açısından söz konusudur. 254 Diğer tazminat nedenleri açısından böyle bir durum mevcut değildir. Örneğin, kanuna aykırı olarak gerçekleştirilen arama, el koyma tedbirleri açısından, bahsedi- len şartlar söz konusu olsa dahi tazminat istenebilir. 255 Maddede açıkça gözaltından bahsedilmemekle birlikte yakalamanın gözaltıyı da kap- sadığı kabul edilmelidir. 256 Bunlardan ilki, “ Tazminata hak kazanmadığı hâlde, sonradan yürür- lüğe giren ve lehte düzenlemeler getiren kanun gereği, durumları tazminat istemeye uygun hâle dönüşenler” dir (CMK m.144/1-b). Bu düzenleme gereğince, soruşturma ve kovuşturma makamlarının işleminin, yapıl- dığı anda hukuka uygun olmakla birlikte daha sonra yürürlüğe giren kanun ile hukuka aykırı hale gelmesi nedeniyle tazminat talebinde bulunulamaz. Örneğin bir suç isnadı ile tutuklanan kişinin eyleminin sonradan yürürlüğe giren kanunun getirdiği lehte düzenlemeler ile suç olmaktan çıkarılması halinde tazminat talep edilemez. 257 İkinci gruptakiler, “ Genel veya özel af, şikâyetten vazgeçme, uzlaşma gibi nedenlerle hakkında kovuşturmaya yer olmadığına veya davanın düş- mesine karar verilen veya kamu davası geçici olarak durdurulan veya kamu davası ertelenen veya düşürülenler” dir (CMK m. 144/1-c). Bu düzenle- menin öngörülmesinin nedeni, genel veya özel af, şikâyetten vazgeç- me ve benzeri nedenlerle hakkındaki kamu davası düşürülen veya kovuşturmaya yer olmadığına kararı verildiğinde, kişilere yapılan haksızlığın belgelenme imkânının bulunmamasıdır. 258 Madde gerek- çesinde belirtilen ölüm ve zamanaşımı tasarıda yer almasına rağmen kanuna alınmamıştır. Yargıtay’a göre, kanunda zamanaşımı tazmi- nat engeli olarak düzenlenmediğinden, zamanaşımı nedeniyle dava- 254 CMK’nın 144. maddesinin gerekçesi 255 Yargıtay 12. CD, 25.12.2014, 2014/6869, 2014/26731, https://karararama.yargi- tay.gov.tr/YargitayBilgiBankasiIstemciWeb/ (05.05.2019). 256 Yargıtay CGK, 5.5.2015, 2014/93, 2015/144, Sinerji Mevzuat ve İçtihat Programı. 257 CMK’nın 144. maddesinin gerekçesi; Yargıtay 12. CD, 4.6.2018, 2017/11624, 2018/6299; Yargıtay 12. CD, 15.1.2018, 2017/9938, 2018/427, https://karararama. yargitay.gov.tr/YargitayBilgiBankasiIstemciWeb/ (05.05.2019). 258 CMK’nın 144. maddesinin gerekçesi.