89 TBB Dergisi 2022 (160) Ünal BOZDAĞ 3.2.1- Kesinleşmemiş Kararlar Yönünden Derhal Uygulama İlkesi Kesinleşmemiş kararların, henüz tamamlanmamış işlemlerde derhal uygulanırlılık ilkesi geçerli olduğundan tamamlanmış işlemlerin tekrarı veya yenilenmesi gerekmez. Yani “önceki norm zamanında kesinleşmiş olan kararlara yeni normun bir etkisi olamayacağı, henüz yapılmasına başlanmamış veya başlanmakla birlikte henüz sonuçlandırılmamış işlemlerde uygulanacağıdır”.25 5320 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun Uygulama Şekli Hakkında Kanun’un 4. maddesine göre derhal uygulama kuralının bir sonucu olarak; Ceza Muhakemesi Kanunu’nun yürürlüğe girmesinden önce soruşturma ve kovuşturma evrelerinde yapılmış işlem ve kararlar hukuki geçerliliklerini sürdürürler. Ceza muhakemesinde asıl olan işlem veya işlemlerin yapıldığı tarihteki normlara tabi olmasıdır. Yasal değişiklikten itibaren yeni yasaya göre soruşturma veya kovuşturma yürütülecek, değişiklik öncesi yapılmış tanık dinleme, bilirkişi raporunun alınması, müzekkere cevapları gibi usulü işlemler geçerliliklerini koruyacaktır. Örneğin, işlendiği tarihte hakaret veya mala zarar verme suçları gibi takibi şikâyete bağlı olan suçlar hakkında, yeni yapılan yasa değişikliği ile şikâyet koşulu kaldırılır ise, suçun takibini kolaylaştıran sanığın aleyhine olan bu yeni düzenleme uygulama alanı bulur ve eğer şikâyet süresi henüz dolmamışsa Cumhuriyet savcılığı resen soruşturma başlatır. Öte yandan ceza muhakemesinde lehe düzenlemeler geçmişe de yürür. Örneğin, suçun işlendiği zaman ceza muhakemesi sisteminde yer almayan uzlaşma kurumu devreye girdikten sonra derhal uygulama ilkesi çerçevesinde yargılamanın her safhasında (kanun yolları safhası dahil) taraflara uzlaşma hükümleri tatbik edilecektir. Ancak, yeni yasa gereği uzlaşma hükümleri uygulanırken eski yasa zamanında toplanan deliller (tanık beyanları, bilirkişi beyanları, taraf beyanları, HTS kayıtları, keşif gibi) geçerliliklerini koruyacak ve tekrarlanmayacaktır. Yargıtay uygulaması da genel olarak derhal uygulama yönündedir. Bir kararında26 bu durum şöyle ifade edilmiştir; zaman bakımın25 Yener Ünver, Hakan Hakeri, a.g.e., s.114. 26 Yargıtay Kararı için Bakınız; Yargıtay 4. Ceza Dairesi’nin 01/06/2017 tarih, 2017/17934 E., 2017/16512 K. sayılı İlamı,
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1