111 TBB Dergisi 2023 (167) Burak MELEMEZ verdiği yetki kapsamında uzaktan arama veya online arama124 yapılmasına ilişkin herhangi bir düzenlemeye gidilmemiştir. Daha önce değinildiği üzere, Adli ve Önleme Aramaları Yönetmeliği m. 17/3’te geçen “uzak bilgisayar kütükleri” kavramına dayanarak uzaktan arama yapılabileceğine ilişkin görüşe de kanunilik ilkesi karşısında katılmamız mümkün değildir. Mevcut CMK m. 134 hükmü bilgisayar kütüklerine fiziken erişimin mümkün olduğu hallerde arama yapılmasına müsaade etmektedir. Bu nedenlerle gerekli yasal düzenleme yapılana kadar uzaktan arama yöntemiyle elde edilen deliller hukuka aykırı delil statüsündedir.125 Yukarıdaki açıklamalardan sonra yurt dışından hizmet sunan ve kullanıcılarına ait verileri yurt dışında depolayan genel bulut hizmet sağlayıcılarındaki verilerin elde edilmesi için başvurulabilecek tek yöntemin aşağıda detaylı olarak açıklanacağı üzere karşılıklı adli yardımlaşma olduğunu ifade etmek gerekir.126 Avrupa Konseyi de özellikle içerik verileri için127 karşılıklı adli yardımlaşmayı, farklı ülkelerin yargı yetkisinde bulunan delillerin elde edilmesinde başvurulacak temel yöntem olarak görmektedir.128 124 Kanaatimizce uzaktan arama ve online arama kavramları birbirlerinin yerine geçecek şekilde kullanılmamalıdır. Çünkü StPO m. 100 b/1’de düzenlenen online arama, çeşitli casus yazılımlardan faydalanarak şüphelinin kullandığı bilişim sistemine gizlice erişilip veri toplanması amacıyla başvurulan bir koruma tedbiridir. StPO m. 110/3’te düzenlenen uzaktan aramada ise; şüphelinin kullandığı ve aramanın konusunu teşkil eden bilişim sisteminden ayrı olduğu için fiziken erişilemeyen veri depolama alanına, uzaktan erişim sağlanarak aramanın kapsamı genişletilmektedir. Gizli bir soruşturma tedbiri olan online aramada tıpkı iletişimin denetlenmesinde olduğu gibi şüphelinin kullandığı bilişim sistemindeki tüm hareketleri eş zamanlı olarak izlenip kayıt altına alınmaktadır ve şüpheli bundan haberdar değildir. StPO m. 100 b/1’de düzenlenen online arama hükmü hakkında ayrıntılı bilgi için bkz. Şentürk Akaner, s. 70 vd.; Tezcan vd., ss. 565-567. 125 Aynı yönde bkz. Dereboylular, ss. 183-184. 126 “Bulut hizmetini sunan hizmet sağlayıcısının ülke sınırları dışında bulunması durumunda, bulutta arama yapılması ve verilere el konulmasının adli yardımlaşma hükümleri kapsamında yerine getirilmesi gerekecektir.” Değirmenci, Sayısal Delil, s. 243. 127 T-CY, Final Report, para. 90, s. 35; Bir ceza soruşturmasında abone bilgileri, trafik verileri ve içerik verisi olmak üzere üç tür veriye ihtiyaç duyulur. Bu üç tür veriden elde edilmesi en ağır şartlara tabi tutulan veri türü içerik verisidir. T-CY, Discussion Paper, s. 7. 128 T-CY, Discussion Paper, s. 14.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1