4 Tarih ve Hukuk Perspektifinden Fransız Yarı Başkanlık Hükümet Sistemi anlamıyla parçalanmıştı.6 Fransız siyasi hayatında sağ, merkez, sosyalistler ve komünistler olmak üzere başlıca 4 kutup oluşmuştu. Fransız seçim sistemi 4. Cumhuriyet döneminde dar bölgeli seçim sistemi ve oransal olarak sandalye paylaşımıydı.7 Sosyalistler ve komünistler arasındaki iş birliği de sonlanınca Fransız siyasi hayatı tamamen parçalı bir yapıya büründü. Milletvekilleri kendi bölgelerinden kolaylıkla seçilebiliyordu ve mecliste oransal sandalye paylaşımı olduğundan güçlü ve durağan bir hükümet kurulamıyordu. Bu sebeple 4. Cumhuriyet döneminin toplam 11 yılında 27 hükümet kurulmuş ve dağılmıştır.8 Meclis çok partili, hükümetler ise koalisyon idi. Bu dönemlerde Fransa için artık geri ödeme zamanı gelmişti ve Fransa’nın sömürgeleri birer birer kurtuluş mücadelesi vermeye başlıyordu. Haziran 1955’te Tunus’a giden Pierre Menés France, Tunuslulara özerklik olarak tanımlayabileceğimiz “iç egemenlik” getiren bir anlaşmayı imzaladı. Mart 1956’da Tunus bağımsızlığını kazandı.9 4. Cumhuriyet döneminde Fransa dış politika açısından oldukça sıkıntılı bir dönemden geçiyordu. Soğuk savaş başlamıştı ve Amerika güçlü bir Avrupa ve yeniden silahlandırılmış bir Batı Almanya istiyordu. Fransa ise 2. Dünya Savaşında Almanya tarafından işgal edilmişti ve Almanya’nın yeniden silahlandırılmasından çekinmek için gayet makul gerekçeleri vardı. Buna ek olarak Indochine, Tunus, Fas, Madagaskar bağımsızlığına koşuyordu. Sömürgeler teker teker Fransa için kazançtan ziyade sürekli askeri operasyonlarla baskı altına alınması gereken, vakit, para ve asker gerektiren bataklıklara dönmüştü. Mendes’in başbakanlığı döneminde komünistler Almanya’nın yeniden silahlandırılmasına, merkez milletvekilleri Indochine politikalarına karşı çıkıyorlardı. Hükümet karar almakta zorlanıyor, etkin olamıyordu. Bu süreçte 1 Kasım 1954’te Cezayir’de ciddi saldırılar meydana geldi. Cezayir kurtuluş savaşı 4. Cumhuriyet’in sonunu getiren en önemli mesele olacaktı. Cezayir meselesinde de Fransız kamuoyu arasında da Fransız hükümeti koalisyon ortaklarında da sıklıkla olduğu gibi görüş birliği yok6 Becker, a.g.e., s.58 7 Becker, a.g.e., s.39 ve 63 8 Mehmet Merdan Hekimoğlu, Anayasa Hukukunda Karşılaştırmalı “Demokratik Hükümet Sistemleri” ve Türkiye, Detay Yayıncılık, Ankara, 2009, s.62 9 Becker, a.g.e., s.74
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1