72 Sosyal Medya Düzenlemesi İçin Bir Türkiye Denemesi mi engellemiş ve yerli alternatiflerinin doğmasını sağlamıştır. Böylece muhalif sesleri kısmak için sansür uygulamanın yolunun kontrol etmekten geçtiğini bilen Çin yönetimi sunucuları ülkesi içinde olmayan ve kendi çıkarlarına ters düşen platformları engellemiştir. Yerli platformların sunucuları ülke içinde olduğu için kontrolü kolay olmuştur. Hatta paylaşımları izleyerek kullanıcıları takip ederken, kullanıcılar takip edildiklerini bildikleri için kendi oto-sansürlerini yaratmışlardır.65 Çin 2015 yılında yaptığı düzenlemesinde dezenformasyona 7 yıla kadar hapis cezası öngörmüştür. 2020 yılı düzenlemesiyle devlet yapay zekâ ve sanal gerçeklik teknolojisini kullanarak denetleme yolunu açmış, sahte haberlerin yayınlanması ve paylaşılmasını yeni kurallara ve yaptırımlara bağlamıştır.66 Çin Siber Ortam İdaresi (Cyberspace Administration Of China (CAC)) sosyal medyadaki yorumları bile sansürleme üzerine çalışmalar yapmaktadır.67 Daha önce ifade ettiğimiz mutlak güç mutlak biçimde bozulur ifadesi ekseninde alınabilecek keyfi kararların sınırsızlığını göstermesi açısından Çin uygulaması dikkate değerdir. Mutlak gücün gezindiği bireysel özgürlükler ile totalitarizm arasındaki bu ince çizgi devletleri yönetenler için zorlayıcıdır. Denetim bazı durumlarda gerekli olabildiği gibi bazı durumlarda özgürlükleri baltalayabilmektedir. Misalen, “Çin’de hükümetin Covid-19 politikasını eleştiren sosyal medya hesaplarına sansür” başlıklı haberde uzmanlara, akademisyenlere ve sağlık çalışanlarına kişisel saldırı içermesi ve covid politikasıyla ilgili kışkırtıcı nitelikte olmaları gerekçesiyle 12 bin 854 mesajın incelendiği, 1120 hesabın ise topluluk kurallarını ihlal ettiği gerekçesiyle geçici veya sürekli kapatıldığı belirtildi.68 Bu haberden de anlaşıldığı üzere eleştirilere tahammül seviyesi maalesef çok aşağılarda kalmaktadır. Bununla beraber sosyal medya denetimi bazı konularda da kesinlikle gereklidir. Sözgelimi “Çin’den sosyal medya fenomeni Xu Guohao’ya 277 milyon lira vergi cezası” başlıklı 65 İlhan Aras, “Çin’de Sosyal Medya”, Teknoloji ve Uluslararası İlişkiler, ss. 277-290, Ömer Aydın/Çağdaş Cengiz, Nobel Akademik Yayıncılık, 1. Baskı, Ankara 2021. 66 Gedikli, s.239. 67 Çin Hükümeti, İnternet Yorumlarını Sansürlemek İstiyor, https://www.ensonhaber.com/teknoloji/cin-hukumeti-internet-yorumlarini-sansurlemek-istiyor Erişim Tarihi: 08.01.2023. 68 Çin’de hükümetin Covid-19 politikasını eleştiren sosyal medya hesaplarına sansür, https://www.ntv.com.tr/dunya/cinde-hukumetin-covid-19-politikasinielestiren-sosyal-medya-hesaplarina-sansur,jlG1S-pT6kunOfM58t-tNA Erişim Tarihi: 26.01.2023.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1